06 Nov σχολιασμός στον Κώδικα Δικηγόρων από το Θωμά Καμενόπουλο
Thomas Kamenopoulos
1 ώρα ·
ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΝΟΜΙΚΩΣ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΘΗΤΕΙΩΝ – ΕΠΕΙΔΗ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Οφείλω στους αναρίθμητους συναδέλφους, οι οποίοι επιμόνως μου ζητούν να εξηγήσω πώς έχει το νομικό ζήτημα των θητειών, μία σχετική ανάλυση. Θα προσπαθήσω να είμαι όσο γίνεται συνοπτικός (καθώς το θέμα είναι όντως τεράστιο), αλλά και σαφής:
- Οι κρίσιμες και εφαρμοστέες εν προκειμένω διατάξεις είναι αυτές του Τμήματος Γ’ του Κεφαλαίου Ζ’ του ΚΔ (άρθρα 103-127) με τίτλο «ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ» (περί αυτού δεν πρόκειται;). Το άρθρο 104 έχει τίτλο «ΕΚΛΟΓΙΜΟΤΗΤΑ» (για αυτό δεν μιλάμε;) και αναφέρει (παρ. 1) ότι δικαίωμα να εκλεγούν ως Πρόεδρος ή μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν ΟΛΑ τα μέλη του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου που είναι ταμειακά εντάξει και των οποίων δεν έχει ανασταλεί ή διακοπεί η άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος. Το άρθρο 105 έχει τίτλο «ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ» (αυτό δεν είναι το θέμα μας;) και αναφέρει ότι δεν έχουν δικαίωμα να υποβάλουν υποψηφιότητα για να εκλεγούν ως Πρόεδροι ή μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου οι βουλευτές και ευρωβουλευτές, αυτοί που τελούν σε αναστολή του δικηγορικού λειτουργήματος και όσοι έχουν τιμωρηθεί πειθαρχικά με κάποιες ποινές. ΑΥΤΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΙ.
• Και τέλος, έρχεται το άρθρο 109 παρ. 1 και ΜΕ ΑΠΟΛΥΤΗ ΣΑΦΗΝΕΙΑ ορίζει ότι για να ανακηρυχθεί δικηγόρος ως υποψήφιος πρόεδρος ή σύμβουλος πρέπει (α) να μην συντρέχει περίπτωση αποκλεισμού του με βάση το άρθρο 104 του Κώδικα και (β) να υποβάλλει και να πρωτοκολλήσει σχετική αίτηση στον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου μέχρι την 31η Οκτωβρίου του τελευταίου έτους της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου. ΑΥΤΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΑ ……
• Η διάταξη περί θητειών ΔΕΝ εφαρμόζεται κατά την ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ. Πράγματι το άρθρο 97 παρ. 5 εισάγει περιορισμούς στον αριθμό των θητειών. Έχει ενταχθεί μετά την παρ. 4 του ιδίου άρθρου, η οποία καθιερώνει τις ΝΕΕΣ τετραετείς θητείες (ενώ μέχρι πρότινος ήταν τριετείς), ενώ όλο το άρθρο 97 εντάσσεται στο (άσχετο με το θέμα μας) Τμήμα Α’ του Κεφαλαίου Ζ’ με τίτλο «ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ» (άρθρα 88-97). Καμία σχέση, δηλαδή, με την διαδικασία των Αρχαιρεσιών (Τμήμα Γ’). ΑΝ ΗΘΕΛΕ Ο ΝΟΜΟΘΕΤΗΣ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΩΛΥΜΑ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗΣ, ΘΑ ΤΟ ΡΥΘΜΙΖΕ ΡΗΤΩΣ.
• Είναι πρόδηλον, λοιπόν, ότι το όριο θητειών ΔΕΝ περιλαμβάνεται στις προϋποθέσεις ανακηρύξεως, τις οποίες ρητώς και με σαφήνεια ορίζει ο νόμος. Αν ο έχων υπερβεί τα όρια θητειών υποψήφιος εκλεγεί, τότε το θέμα θα εξεταστεί κατόπιν τυχόν ενστάσεως στο αρμόδιο Διοικητικό Εφετείο, όπου θα τεθούν και όλα τα λοιπά κρίσιμα νομικά ζητήματα (αντισυνταγματικότητα, αναδρομική εφαρμογή ή όχι – επ’ αυτών βλ. παρακάτω). Αν μετά ταύτα κριθεί από το αρμόδιο δικαστήριο ότι η διάταξη είναι ισχυρή [πολύ αμφιβάλλω] και ότι κακώς εξελέγη ο συγκεκριμένος, αμέσως αυτός εκπίπτει και παραδίδει την έδρα του στον πρώτο επιλαχόντα συμμορφούμενος αυτονοήτως στην δικαστική απόφαση. - Αναφέρει στην σχετική Γνωμοδότησή του ο Καθηγητής κύριος ΠΑΝΟΣ ΛΑΖΑΡΑΤΟΣ (σ. 9επ.) επί λέξει: «Την ανακήρυξη των υποψηφίων κάνει ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου κατ’ άρθρο 112 παρ. 1 ΚωδΔικ. Κατά την άσκηση αυτής της αρμοδιότητάς του ο Πρόεδρος δεν μπορεί κατά την εκτίμησή μου να ελέγξει το θέμα της υπερβάσεως των θητειών κατ’ άρθρο 97 παρ. 4, 5 ΚωδΔικ για τους ακόλουθους ιδίως λόγους:
α) Γιατί το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ορίζεται ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΩΣ στο άρθρο 109 παρ. 1 ΚωδΔικ. Στο πλαίσιο αυτό δεν περιλαμβάνεται ο έλεγχος των προϋποθέσεων του άρθρου 97 παρ. 4, 5 ΚωδΔικ.
β) Στο ελληνικό διοικητικό δίκαιο ισχύει αυστηρά και απαρέγκλιτα η στενώς νοούμενη αρχή της ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ. Ο Πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου υπερβαίνοντας τις αρμοδιότητες του άρθρου 109 παρ. 1 ΚωδΔικ οι οποίες εκφράζονται με τις τρεις λέξεις “ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΚΗΡΥΧΘΕΙ” θα παραβίαζε την αρχή της νομιμότητας της διοικητικής δράσεως.
γ) Οι διαδικαστικές διατάξεις καθώς και οι διατάξεις που περιορίζουν ατομικά δικαιώματα είναι στενά ερμηνευτέες και κατ’ αρχήν δεν επιδέχονται αναλογική εφαρμογή. Αλλά ακόμα και αν η διάταξη του άρθρου 109 παρ. 1 ΚωδΔικ εφαρμοζόταν αναλογικά για άλλα κωλύματα εκλογιμότητας του Τμήματος Γ’ δύσκολα θα μπορούσε να εφαρμοστεί για διάταξη άλλων σκοπών εμπεριεχομένη στο Τμήμα Α’ του νόμου υπό τον τίτλο Συγκρότηση και Διαδικασία (των δικηγορικών συλλόγων).
δ) Όλα τα ανωτέρω ισχύουν κατά μείζονα λόγο εφόσον κανείς λάβει υπόψη του τη σωματειακή υφή των δικηγορικών συλλόγων και την ανάγκη σεβασμού του άρθρου 12 Συντ. Ισχύουν επίσης κατά μείζονα λόγο για διατάξεις που παρουσιάζουν ερμηνευτικά προβλήματα, τίθενται το πρώτον και δεν έχουν κριθεί ως προς τη συνταγματικότητά τους, δεδομένου μάλιστα ότι όλα τα ζητήματα εφαρμογής της διατάξεως μπορούν να κριθούν από το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο κατ’ άρθρο 121 ΚωδΔικ.
ε) Τα ανωτέρω α-δ επιχειρήματα δεν αίρονται από το γεγονός ότι σύμφωνα με το άρθρο 112 παρ. 1 δ. β΄ ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου ΑΙΤΙΟΛΟΓΕΙ την μη ανακήρυξη υποψηφίου. Η αιτιολογία αυτή αφορά αποκλειστικά και μόνο το εύρος της αρμοδιότητάς του που ορίζεται στο άρθρο 109 παρ. 1 ΚωδΔικ.
στ) Υπό το φως των ανωτέρω επιχειρημάτων η άσκηση μη νομοθετικά προβλεπόμενου προληπτικού ελέγχου από τον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου προκειμένου να ελεγχθεί η προϋπόθεση του άρθρου 97 παρ. 4, 5 ΚωδΔικ θα υφάρπαζε την σαφώς ανατεθειμένη στο Διοικητικό Εφετείο αρμοδιότητα προς έλεγχο του κύρους των εκλογών. Είναι διαφορετικό το ζήτημα κατά πόσον DE LE FERENDA θα ήταν ορθότερο και ΛΥΣΙΤΕΡΕΣΤΕΡΟ να απονέμεται ρητά αρμοδιότητα ελέγχου των προϋποθέσεων του άρθρου 97 παρ. 4, 5 ΚωδΔικ στον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου. DE LEGE LATA όμως αυτό δεν συμβαίνει».
Και συνεχίζει ο ανωτέρω Καθηγητής ότι αρμόδιο όργανο DE LEGE LATA για να διαπιστώσει την υπέρβαση του αριθμού των επιτρεπόμενων θητειών κατ’ άρθρο 97 παρ. 4, 5 είναι το ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ στο οποίο υπάγεται ο Δικηγορικός Σύλλογος σύμφωνα με το άρθρο 121 ΚωδΔικ και τις εκεί διαλαμβανόμενες διαδικαστικές προϋποθέσεις …… - Αναφέρει στην σχετική Γνωμοδότησή του ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, τέως Εισηγητής στο Δ.Ε.Κ., κύριος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΛΛΗΣ (σ. 5-6) επί λέξει: «Κατά τη γνώμη μου, η πλέον σύμφωνη με τη διαφύλαξη του Συντάγματος ερμηνεία επιβάλλει τη μη εφαρμογή των επίμαχων περιοριστικών ρυθμίσεων κατά το στάδιο της ανακήρυξης των υποψηφίων από τους Προέδρους των Δικηγορικών Συλλόγων, στο όνομα ακριβώς της ορθής τήρησης του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ. Με τον τρόπο αυτό, υποψήφιοι οι οποίοι έχουν συμπληρώσει τον ανώτατο αριθμό θητειών, θα ανακηρυχθούν υποψήφιοι και θα μετάσχουν στην εκλογική διαδικασία, επιτρέποντας στους εκλογείς / μέλη των Συλλόγων να επιλέξουν ελεύθερα αυτούς που προτιμούν ως εκπροσώπους, όπως το κατοχυρώνουν τα άρθρα 12Σ και 11 ΕΣΔΑ. Στην αντίθετη περίπτωση, η εκλογική διαδικασία θα διενεργηθεί κατά τρόπο ο οποίος προσβάλλει την ως άνω θεμελιώδη ελευθερία και θα δημιουργηθούν τετελεσμένες καταστάσεις. Είναι δε προτιμότερο η Δικαιοσύνη να επιληφθεί -εφόσον υπάρξουν ενστάσεις- αφού έχει αποφανθεί το εκλογικό σώμα με όλες τις υποψηφιότητες ενώπιόν του, παρά κατόπιν εορτής, όταν δηλαδή θα έχουν διενεργηθεί εκλογές με αποκλεισμό εν δυνάμει υποψηφίων. Στη δεύτερη περίπτωση, εάν τα Δικαστήρια κρίνουν αντισυνταγματικό τον αποκλεισμό, η εκλογική διαδικασία επιβάλλεται να διεξαχθεί εξ αρχής.
Τέλος, όσον αφορά το ερώτημα 7, αρμόδιος για την ανακήρυξη των υποψηφίων προέδρων και συμβούλων είναι ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου (άρθρο 112 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων), ο οποίος όμως, με βάση την απάντηση που δόθηκε στο ερώτημα 6, δεν θα πρέπει να εφαρμόσει τις επίμαχες περιοριστικές ρυθμίσεις κατά το στάδιο ανακήρυξης των υποψηφίων, επικαλούμενος ευθέως το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ» ……
Αγαπητοί συνάδελφοι, τα ανωτέρω αποτελούν σαφέστατη και αποστομωτική απάντηση σε όσους ομιλούν περί «σαφούς διατάξεως» και περί «νόμου που πρέπει να εφαρμοστεί». Πράγματι, το νομικό ζήτημα είναι σαφές και οι διατάξεις του ΚΔ, του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ πρέπει να εφαρμοστούν. Δυστυχώς, όμως, εφαρμόστηκαν προς την λάθος κατεύθυνση …
Σημειώνω δε ότι σε μία ήδη τεράστια ανάρτηση (και απολογούμαι γι’ αυτό, αλλά πιο σύντομος δεν θα μπορούσα να είμαι σε ένα τόσο μεγάλο θέμα) δεν συμπεριέλαβα και τα καταλυτικά επιχειρήματα των ανωτέρω Καθηγητών (καθώς και του Καθηγητή κυρίου Σπυρίδωνα ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ) ως προς την ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ της διατάξεως του άρθρου 97 παρ. 5 ΚΔ περί ορίου θητειών. Επιφυλάσσομαι σε άλλη ανάρτηση, για να δείτε ότι μιλάμε για βάναυση αντισυνταγματικότητα. Ούτε τα επιχειρήματα για την μη αναδρομική, αλλά ex nunc εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως (ήτοι με από τώρα μέτρηση θητειών και όχι μη επιτρεπτή αναδρομική προσμέτρηση παλαιών θητειών πριν από τον νέο ΚΔ / απαγορευμένη πρόδηλα γνήσια αναδρομικότητα) – βλ. μεταξύ άλλων την γνωμοδότηση του κυρίου Μουνδριανάκη, Προέδρου Δικηγορικού Συλλόγου Ρεθύμνης, προς την Συντονιστική. Τα ανωτέρω ήδη εκτεθέντα επαρκούν (και με το παραπάνω) για να αντιληφθεί κανείς το αν απεκλείσθην από τις Εκλογές ορθώς ή όχι ……
Θέλω όμως να είμαι δίκαιος: Ερώτηση: Υπάρχει αντίθετη νομική άποψη; Απάντηση: Βεβαίως και υπάρχει και με επιχειρήματα που αξίζει να εξετασθούν. Ερώτηση: Υπήρξαν αντίθετες γνωμοδοτήσεις; Απάντηση: Ασφαλώς και υπήρξαν. Ενώ, όμως, κατά τη νομική μου άποψη τα επιχειρήματα της πλευράς που υποστηρίζω είναι καταφανώς βασιμότερα, να κάνω μία υπόθεση εργασίας: Ας δεχθούμε, λοιπόν, ότι έχεις δύο «ισοδύναμες» νομικές απόψεις επί ενός τόσο κρίσιμου, δυσερμήνευτου, πρωτοεμφανιζόμενου και ευαίσθητου θέματος, όπως το εν λόγω, που άπτεται μάλιστα ατομικών δικαιωμάτων. ΤΙ ΠΡΑΤΤΕΙΣ ΛΟΙΠΟΝ; Πας «καρφί» στην πιο περιοριστική, στην πιο δυσμενή, στην πιο βλαπτική ερμηνεία, αυτή του «προληπτικού» κοψίματος και του αποκλεισμού; Μη σταθμίζοντας την ανεπανόρθωτη βλάβη της μίας πλευράς σε αντίθεση με την δυνατότητα εύκολης θεραπείας του όποιου ζητήματος από το αρμόδιο δικαστήριο μετά τις εκλογές, αν και εφόσον χρειαστεί; Την στιγμή που ΟΛΟΙ οι Καθηγητές (και οι υπέρ και οι κατά, αλλά και γενικά στην θεωρία) δέχονται ότι άπαντες οι περιορισμοί στα ατομικά δικαιώματα πρέπει να ερμηνεύονται ΣΤΕΝΑ; …… [και μία ακόμη ερώτηση: αν τάχα η διάταξη του 97 παρ. 5 είναι «σαφής και αδιάστικτη», τότε γιατί ζητήθηκαν από τον Δ.Σ.Α. … ΕΞΙ (6 !) γνωμοδοτήσεις ……;]
Είπαν, τέλος, κάποιοι και για «απόφαση της Ολομελείας». Πέραν του ότι η Ολομέλεια ασφαλώς και δεν έχει αποφασιστική αρμοδιότητα και πέραν του ότι ουδόλως αποτελεί συνταγματικό δικαστήριο ή εκλογοδικείο, την απάντηση την έδωσε τις προάλλες ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κορίνθου σε ανάρτηση συμβούλου του ΔΣΑ (αντιγράφω επί λέξει): «Συνάδελφε (Παναγιώτη Περάκη), η Ολομέλεια ΔΕΝ εξέφρασε άποψη για το θέμα αυτό» … Η αλήθεια είναι ότι και εγώ, που ήμουν εκεί και παρακολουθούσα, αυτήν την εντύπωση αποκόμισα … Πράγματι, εκείνη η συνεδρίαση κράτησε πάνω από τέσσερις ώρες για το θέμα αυτό και ακούστηκε πληθώρα αντικρουόμενων απόψεων, αλλά στο τέλος προεκρίθη η λύση της μη ψηφοφορίας – κι εγώ αυτό κατάλαβα. Εξάλλου, αν υπάρχει απόφαση Ολομελείας, πώς εξηγείται το γεγονός ότι σειρά Δικηγορικών Συλλόγων ανακήρυξαν ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ την 1η Νοεμβρίου τους πάντες χωρίς «κώλυμα» από το «κώλυμα» …; [Επίσης, άσχετο: τι έκανε η Ολομέλεια, μεταξύ άλλων σχετικών παραδειγμάτων, στο θέμα των POS; «Σεβάστηκε τον Νόμο, διότι dura lex, sed lex κλπ. κλπ.» ή είπε ότι ΔΕΝ θα τον εφαρμόσει για τους λόγους που επικαλέστηκε; ……]
αναδημοσίευση από τη Σελίδα του Θωμά στο facebook
https://www.facebook.com/thomas.kamenopoulos?fref=nf
