29 Jan ΣτΕ Ολ 376/2014
απο τη Βάνα Φωτοπουλου στην Ελευθεροτυπία σήμερα
Μία δεκαετία και πλέον μετά την έναρξη της δικαστικής διαμάχης για το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης (75.000 τ.μ.), η Ολομέλεια με απόφαση που δημοσίευσε (υπ. αριθμ. 376/2014) χθες ακυρώνει την οικοδομική άδεια, καθώς δεν έχει προηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων, απαραίτητη, κατά το Σύνταγμα, προϋπόθεση για να είναι νόμιμη η κατασκευή του (σχετικό δημοσίευμα της «Κ.Ε.» στις 4.8.2013).
Πάντως, η κατεδάφιση του εμπορικού κέντρου, ιδιοκτησίας της εταιρείας Lamda Development, του ομίλου Λάτση, μπορεί να αποφευχθεί έστω και εκ των υστέρων με νεότερη μελέτη περιβαλλοντικών όρων που θα θεραπεύει την πλημμέλεια. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι δεν ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή εκ μέρους της Πολεοδομίας μεγάλων προστίμων ανέγερσης και διατήρησης. Και εδώ αναμένεται να δοθεί μάχη από την πλευρά της ισχυρής ιδιοκτησίας.
Το δικαστήριο δέχεται ότι αν και οι πολεοδομικές ρυθμίσεις δεν επιβλήθηκαν με τη διαδικασία έκδοσης προεδρικού διατάγματος, όπως κατά κανόνα γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, έπρεπε πριν από τη θέσπισή τους, με το νόμο 3207/2003, να τηρηθούν οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την κοινοτική οδηγία (85/337ΕΟΚ).
Πρόκειται για το νόμο του τότε υπουργού Πολιτισμού και σήμερα αντιπροέδρου της δικομματικής κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλου, που χορήγησε την ειδική οικοδομική άδεια για την ανέγερση του Mall, μαζί με κτήριο γραφείων 17.000 τετραγωνικών, εντάσσοντάς τα μάλιστα στο κάδρο των ολυμπιακών εγκαταστάσεων.
Οπως αναφέρεται στην απόφαση (αριθμ. 43 σελ.) «η επιστημονική μελέτη που συνοδεύει το νόμο, έχει συνταχθεί μόνον από αρχιτέκτονες-πολεοδόμους, αντιμετωπίζει αποκλειστικώς πολεοδομικά ζητήματα, ενώ τα περιβαλλοντικά μόνον ως προς την επίδραση του σχεδίου στο αστικό περιβάλλον. Κατά συνέπεια οι νομοθετικές διατάξεις θεσπίστηκαν κατά παράβαση της οδηγίας και είναι ανίσχυρες».
Ειδικότερα κρίθηκε παράνομη η ρύθμιση που προβλέπει συντελεστή δόμησης υπερδιπλάσιο του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της περιοχής. Το σκεπτικό που υπερίσχυσε είναι ότι «από την επιστημονική μελέτη δεν προκύπτει ειδικότερη αντιμετώπιση του ζητήματος της οικιστικής επιβάρυνσης σε σχέση με το σύνολο της περιοχής και των γενικότερων συνεπειών στο περιβάλλον» με βάση αυτά τα δεδομένα η Ολομέλεια αποφάνθηκε ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις που απαιτεί το άρθρο 24 του Συντάγματος.
Οι δικαστές της Ολομέλειας, αν και δεν επέλεξαν τη μεγάλη ανατροπή στη νομολογία, να κρίνουν δηλαδή ότι ο νόμος Βενιζέλου είναι αντισυνταγματικός, βρήκαν άλλη νομική διέξοδο προκειμένου να ελέγξουν τη συνταγματικότητά του. Δέχθηκαν κατ’ αρχήν ότι μπορεί η διοίκηση με νόμο να χορηγεί οικοδομική άδεια (κάτι ανάλογο είχε γίνει και με την υπόθεση του Αχελώου), ωστόσο έκριναν ότι σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνεται με τις προδιαγραφές που θα τηρούνταν εάν γινόταν με διοικητική πράξη, δηλαδή με υπουργική απόφαση.
Δεν θα συμφωνήσουμε απόλυτα με την κ. Φωτοπούλου! φυσικά και κρίθηκε ο νόμος ως αντισυνταγματικός. Και μάλιστα ελέγχεται (αν η απόφαση είναι όπως μας λέτε) ως προς την αιτιολόγησή του και την τήρηση όρων του της οδηγίας. Δηλαδή για δείτε αν γίνεται στην πράξη…
