28 Mar Η ΑΠΌΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ PSI ΣΤΕ 1116/2014 που είχαμε υποσχεθεί
Αριθμός 1116/2014
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 22 Μαρτίου 2013, με την εξής σύνθεση: Κ.
Μενουδάκος, Πρόεδρος, Ν. Σακελλαρίου, Δ. Πετρούλιας, Αθ. Ράντος, Αγγ. Θεοφιλοπούλου,
Αντιπρόεδροι, Ν. Μαρκουλάκης, Γ. Παπαγεωργίου, Μ. Καραμανώφ, Ιω. Μαντζουράνης, Αικ.
Σακελλαροπούλου, Αικ. Χριστοφορίδου, Δ. Αλεξανδρής, Γ. Ποταμιάς, Μ. Γκορτζολίδου, Ε.
Αντωνόπουλος, Φ. Ντζίμας, Β. Καλαντζή, Μ. Σταματελάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Β. Αραβαντινός, Ο.
Ζύγουρα, Κ. Κουσούλης, Κ. Φιλοπούλου, Κ. Πισπιρίγκος, Β. Αναγνωστοπούλου – Σαρρή, Π.
Μπραΐμη, Π. Χαμάκος, Σύμβουλοι, Χρ. Σιταρά, Αικ. Ρωξάνα, Β. Μόσχου, Πάρεδροι. Από τους
ανωτέρω οι Σύμβουλοι Ο. Ζύγουρα και Β. Αναγνωστοπούλου-Σαρρή, καθώς και η Πάρεδρος Αικ.
Ρωξάνα μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008.
Γραμματέας η Μ. Παπασαράντη.
Για να δικάσει την από 23 Απριλίου 2012 αίτηση:
των: 1) ……… του ……., κατοίκου Βούλας (….. ..), ο οποίος παρέστη με την δικηγόρο Μαρία –
Κερατσώ Τόμπρα (Α.Μ. 5172), που την διόρισε με πληρεξούσιο, 2) .. … (……..) συζ. ……. ….,
κατοίκου Βούλας (… …), η οποία παρέστη αυτοπροσώπως ως δικηγόρος, 3) .. … ……. του …….,
κατοίκων Βούλας (…. ..), 4) .. … του ……, 5) …. συζ. ….. ……., θυγ. …. …….., 6) ….. του ……,
κατοίκων Αθηνών (.. …) και 7) ……. συζ. ……, θυγ. .. …., κατοίκου Αθηνών (……), οι οποίοι
παρέστησαν με την ίδια ως άνω δικηγόρο Μαρία – Κερατσώ Τόμπρα, που την διόρισαν με
πληρεξούσιο,
κατά των: 1) Πρωθυπουργού, 2) Υπουργού Οικονομικών, οι οποίοι παρέστησαν με τις: α) Στ.
Χαριτάκη,Νομική Σύμβουλο του Κράτους και β) Εμμ. Πανοπούλου, Πάρεδρο του Νομικού
Συμβουλίου του Κράτους, 3) ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία “ΤΡΑΠΕΖΑ … …….”,
η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Δημ. Τσιμπανούλη (Α.Μ. 10265), που τον διόρισε με πληρεξούσιο
και 4) Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία “ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ” (ΟΔΔΗΧ), ο οποίος παρέστη με τις: α) Στ. Χαριτάκη, Νομική Σύμβουλο του
Κράτους και β) Εμμ. Πανοπούλου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 12 Δεκεμβρίου
2012 πράξης του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω σπουδαιότητάς της, σύμφωνα
με το άρθρο 14 παρ. 2 εδάφ. α του Π.Δ. 18/1989.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν: 1) η υπ’ αριθμ. 5/24.2.2012 Πράξη
του Υπουργικού Συμβουλίου, 2) η από 24.2.2012 Πρόσκληση του Ελληνικού Δημοσίου, που
εκδόθηκε από τον Ο.Δ.ΔΗ.Χ., 3) η από 9.3.2012 Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της ….., 4) η
υπ’ αριθμ. 10/9.3.2012 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου και 5) η υπ’ αριθμ.
2/20964/0023Α/9.3.2012 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Κ. Πισπιρίγκου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την 2η αιτούσα ως δικηγόρο και ως πληρεξούσια των υπολοίπων
αιτούντων, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε
να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο της Τράπεζας και τους αντιπροσώπους του
Πρωθυπουργού, του Υπουργού και του Οργανισμού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ
α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, στις διασκέψεις της 31.5.2013 και της 3.6.2013, κατά τις οποίες κρίθηκαν το
παραδεκτό της κρινομένης αιτήσεως και ο λόγος ακυρώσεως που αναφέρεται στην εικοστή
σκέψη, μετέσχε ο Σύμβουλος Βασίλειος Αραβαντινός, τακτικό μέλος της συνθέσεως που εκδίκασε
την ανωτέρω υπόθεση. Ακολούθως, λόγω κωλύματος, κατά την έννοια του άρθρου 26 του ν.
3719/2008 (Α΄ 214), του εν λόγω Συμβούλου, έλαβε μέρος στη διάσκεψη της 18.6.2013, κατά την
οποία κρίθηκαν οι λοιποί λόγοι ακυρώσεως, η Σύμβουλος Όλγα Ζύγουρα, αναπληρωματικό μέχρι
τότε μέλος της συνθέσεως (βλ. Πρακτικό Διασκέψεως της Ολομελείας του Δικαστηρίου 159/2013).
2. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως κατεβλήθη το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. Α.
1052462, 3229723/2012 ειδικά γραμμάτια παραβόλου).
3. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση α) της Πράξης του Υπουργικού
Συμβουλίου (Π.Υ.Σ.) 5/24.2.2012 «Έναρξη διαδικασίας τροποποίησης επιλέξιμων τίτλων και
καθορισμός όρων ανταλλαγής τους» (Α΄ 37/24.2.2012, β) της από 24.2.2012 πρόσκλησης του
Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.) προς τους ομολογιούχους για συμμετοχή
στην ορισθείσα με την ως άνω Π.Υ.Σ. διαδικασία, γ) της από 9.3.2012 πράξης του Διοικητή της
Τράπεζας της Ελλάδος, με την οποία βεβαιώθηκε ότι η διαδικασία αυτή τερματίσθηκε με την
επίτευξη της προβλεπόμενης απαρτίας και πλειοψηφίας (ανεξόφλητου κεφαλαίου) για την
ανταλλαγή τίτλων εκδόσεως ή εγγυήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με νέους τίτλους, δ) της
Πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου (Π.Υ.Σ.) 10/9.3.2012 «Έγκριση της απόφασης των
ομολογιούχων για την τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων, όπως βεβαιώθηκε από την Τράπεζα
της ….. ως Διαχειριστή της Διαδικασίας» (Α΄ 50/9.3.2012) και ε) της πράξης 2/20964/0023
Α/9.3.2012 του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Υλοποίηση της τροποποίησης των
επιλέξιμων τίτλων και έκδοση νέων τίτλων ομολόγων και τίτλων ΑΕΠ Ελληνικού Δημοσίου» (Β΄
682/9.3.2012).
4. Επειδή, οι προσβαλλόμενες πράξεις εκδόθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου πρώτου
παρ. 1 – 11 του ν. 4050/2012 «Κανόνες τροποποιήσεως τίτλων, εκδόσεως ή εγγυήσεως του
Ελληνικού Δημοσίου, με συμφωνία των Ομολογιούχων» (Α΄ 36/23.2.2012), οι οποίες παρατίθενται
σε επόμενη σκέψη. Ειδικότερα, η (πρώτη προσβαλλόμενη) Π.Υ.Σ 5/24.2.2012 όρισε, στο άρθρο 1,
τα εξής : «1. Ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας τροποποίησης επιλέξιμων τίτλων, σύμφωνα με
τις διατάξεις του ν. 4050/2012, ορίζεται η 24η Φεβρουαρίου 2012. 2. Οι επιλέξιμοι τίτλοι που θα
προταθούν προς τροποποίηση είναι αυτοί που περιλαμβάνονται στο συνημμένο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, το
οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης. 3. Η τροποποίηση των επιλέξιμων
τίτλων θα γίνει με ανταλλαγή τους με νέους τίτλους έκδοσης του Ελληνικού Δημοσίου και με νέους
τίτλους (ή ισοδύναμά τους για τις ανάγκες εφαρμογής αλλοδαπών κανονισμών) έκδοσης του
Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ). Οι νέοι τίτλοι που θα εκδοθούν
από το Ελληνικό Δημόσιο θα αποτελούνται σωρευτικά από : α) νέα ομόλογα του Ελληνικού
Δημοσίου και β) τίτλους των οποίων η απόδοση θα συνδέεται με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
(τίτλοι ΑΕΠ). 4. Τα νέα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου : α) θα έχουν ετήσιο επιτόκιο ως
ακολούθως : αα) 2% για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2013 έως και το έτος 2015, ββ) 3%
για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2016 έως και το έτος 2020, γγ) 3,65% για την πληρωμή
τοκομεριδίου το έτος 2021, δδ) 4,3% για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2022 έως και το
έτος 2042, β) θα λήγουν από το έτος 2023 έως και το έτος 2042, γ) θα διέπονται από το αγγλικό
δίκαιο. Όσον αφορά το κεφάλαιο των νέων ομολόγων, για κάθε 1.000 ευρώ ανεξόφλητου
κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων που θα ανταλλαγούν θα δοθούν νέα ομόλογα ονομαστικού
κεφαλαίου 315 ευρώ (31,5% του ανεξόφλητου κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων). 5. Οι τίτλοι ΑΕΠ, οι
οποίοι θα χορηγούνται σωρευτικά με τα νέα ομόλογα της προηγούμενης παραγράφου : α) δεν θα
έχουν κεφάλαιο, β) θα έχουν απόδοση υπολογιζόμενη επί ονομαστικού ποσού ίσου με το
ονομαστικό κεφάλαιο των νέων ομολόγων της προηγούμενης παραγράφου. Το ονομαστικό ποσό
θα μειώνεται ετησίως από το έτος 2024 έως τη λήξη των τίτλων, γ) η απόδοση των τίτλων ΑΕΠ θα
εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από : αα) την εκάστοτε ετήσια ποσοστιαία αύξηση του πραγματικού
ΑΕΠ, πέραν των προκαθορισμένων προβλέψεων και ορίων και ββ) το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ.
Η απόδοση θα έχει ανώτατο όριο 1%, δ) θα λήξουν το έτος 2042, ε) θα διέπονται από το αγγλικό
δίκαιο. 6. Οι ειδικότεροι όροι των νέων τίτλων έκδοσης του Ελληνικού Δημοσίου καθορίζονται με
την πρόσκληση ή τις προσκλήσεις της επόμενης παραγράφου και την απόφαση έκδοσης που
προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 10 του άρθρου πρώτου του ν. 4050/2012. 7.
Εξουσιοδοτείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους να εκδώσει μία ή περισσότερες
προσκλήσεις εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου προς τους Ομολογιούχους, σύμφωνα με την παρ.
2 του άρθρου πρώτου του ν. 4050/2012. 8. …». Στο Παράρτημα της Π.Υ.Σ. 5/24.2.2012
περιλαμβάνονται οι χαρακτηρισθέντες ως επιλέξιμοι τίτλοι με τα συναφή στοιχεία εκάστου (ISIN
που αρχίζει από GR, διότι πρόκειται περί τίτλων που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο, ημερομηνία
λήξεως, τοκομερίδιο και ύψος ανεξόφλητου κεφαλαίου). Στη συνέχεια, εκδόθηκε από τον
Ο.Δ.ΔΗ.Χ. και δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα www.greekbonds.gr η από 24.2.2012 πρόσκληση
της Ελληνικής Δημοκρατίας προς τους ομολογιούχους (δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη) για να
προσέλθουν στη διαδικασία της Π.Υ.Σ. 5/24.2.2012 και να συναινέσουν στην προταθείσα, με την
ίδια Π.Υ.Σ., τροποποίηση τίτλων. Στην πρόσκληση διευκρινίζεται η πρόταση, ως προς το
ανεξόφλητο κεφάλαιο, ως εξής : Για κάθε 1000 ευρώ ανεξόφλητου κεφαλαίου προτείνεται να
χορηγηθούν α) ομόλογα εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου ονομαστικής αξίας 315 ευρώ και
λήξεως από το έτος 2023 έως το έτος 2042, β) τίτλοι ΑΕΠ εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου
χωρίς κεφάλαιο (με λογιζόμενο ποσόν 315 ευρώ για απόδοση συνδεόμενη με το ΑΕΠ) και λήξεως
το έτος 2042, γ) τίτλοι εκδόσεως του ΕΤΧΣ ονομαστικής αξίας 150 ευρώ και λήξεως από το έτος
2013 έως το έτος 2014. Ακολούθησε η έκδοση της (τρίτης προσβαλλόμενης) από 9.3.2012 πράξης
του Διοικητή της Τράπεζας της ……., ως Διαχειριστή της Διαδικασίας σύμφωνα με το άρθρο πρώτο
παρ. 1 ζ΄ του ν. 4050/2012, με την οποία βεβαιώθηκε ότι οι ομολογιούχοι συναίνεσαν στις
προταθείσες τροποποιήσεις, δεδομένου ότι α) το συνολικό ανεξόφλητο κεφάλαιο των επιλέξιμων
τίτλων ανήλθε σε 177.218.697.615,45 ευρώ, β) επετεύχθη η απαιτούμενη στο άρθρο πρώτο παρ.
4 του ν. 4050/2012 απαρτία, με τη συμμετοχή στη διαδικασία ομολογιούχων με ανεξόφλητο
κεφάλαιο 161.350.946.065,54 ευρώ (ήτοι ποσοστό 91,05 % του συνολικού ανεξόφλητου
κεφαλαίου) και γ) επετεύχθη η απαιτούμενη στο άρθρο πρώτο παρ. 4 του ν. 4050/2012
πλειοψηφία, με την αποδοχή των προταθεισών τροποποιήσεων από ομολογιούχους με ανεξόφλητο
κεφάλαιο 152.042.932.772,40 ευρώ (ήτοι ποσοστό 94,23 % του συμμετασχόντος στη διαδικασία
ανεξόφλητου κεφαλαίου). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας, το οποίο βεβαιώθηκε με την ως άνω
πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της ….., εγκρίθηκε με την (τέταρτη προσβαλλόμενη) Π.Υ.Σ.
10/9.3.2013, σύμφωνα με το άρθρο πρώτο παρ. 8 του ν. 4050/2012. Τέλος, σύμφωνα με το
άρθρο πρώτο παρ. 10 του ίδιου νόμου, εκδόθηκε η (πέμπτη προσβαλλόμενη) πράξη
2/20964/0023 Α/09.03.2012 του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, με την οποία εκδόθηκαν οι
νέοι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου (20 σειρές ομολόγων συνολικής ονομαστικής αξίας
55.834.421.425 ευρώ και λήξεως από το έτος 2023 έως και το έτος 2042, καθώς και μια σειρά
τίτλων ΑΕΠ συνολικού λογιζόμενου ποσού 55.834.421.400 ευρώ και λήξεως το έτος 2042), που
μαζί με τους τίτλους εκδόσεως του ΕΤΧΣ χορηγήθηκαν για την αντικατάσταση των
χαρακτηρισθέντων ως επιλέξιμων τίτλων.
5. Επειδή, οι προσβαλλόμενες πράξεις εκδόθηκαν κατά την θεσπιζόμενη με τις διατάξεις του
άρθρου πρώτου του ν. 4050/2012 διαδικασία αντικατάστασης τίτλων εκδόσεως ή εγγυήσεως του
Ελληνικού Δημοσίου με νέους τίτλους. Η αντικατάσταση αυτή, με την οποία μειώθηκε το δημόσιο
χρέος της Ελληνικής Δημοκρατίας, εχώρησε βάσει των διατάξεων αυτών κατόπιν της αποδοχής
από τους ιδιώτες πιστωτές, ως πλειοψηφούν κεφάλαιο, σχετικής πρότασης του Υπουργικού
Συμβουλίου, η αποδοχή δε αυτή δέσμευσε και τους πιστωτές που δεν έλαβαν μέρος στη σχετική
διαδικασία ή μειοψήφησαν. Η δυνατότητα αντικατάστασης δεν είχε θεσπισθεί ή συμφωνηθεί κατά
την έκδοση των τίτλων, αλλά προβλέφθηκε το πρώτον κυριαρχικώς με τις εν λόγω διατάξεις του
άρθρου πρώτου του ν. 4050/2012 για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Υπό τα δεδομένα αυτά, η
αμφισβήτηση της νομιμότητας των προσβαλλομένων πράξεων δεν γεννά ιδιωτική διαφορά, αλλά
διαφορά της ακυρωτικής δικαιοδοσίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τα άρθρα 94
παρ. 1 α΄ του Συντάγματος και 45 επ. του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8).
6. Επειδή, στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4050/2012 αναφέρεται ότι η απόφαση του Υπουργικού
Συμβουλίου περί καθορισμού των επιλέξιμων τίτλων (Π.Υ.Σ. 5/24.2.2012) είναι κυβερνητική πράξη,
που ανάγεται στη διαχείριση της πολιτικής εξουσίας. Ο χαρακτηρισμός, όμως, ορισμένων πράξεων
ως κυβερνητικών, κατά την έννοια του άρθρου 45 παρ. 5 του π.δ. 18/1989, με συνέπεια την
εξαίρεσή τους από τον ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν ανήκει στον
νομοθέτη, αλλά στο Δικαστήριο τούτο (βλ. ΣτΕ 2438/1996, 1947/1960). Εν προκειμένω, η Π.Υ.Σ.
5/24.2.2012, με την οποία κινήθηκε η διαδικασία αντικατάστασης των τίτλων που ορίζονται στην
ίδια πράξη ως επιλέξιμοι, με σκοπό τη μείωση του δημοσίου χρέους, δεν έχει, ως εκ του
περιεχομένου της, χαρακτήρα κυβερνητικής πράξης, υπό την ως άνω έννοια, διότι δεν συνιστά
δικαστικώς ανέλεγκτη διαχείριση της πολιτικής εξουσίας η με την πράξη αυτή προταθείσα, σε
πιστωτές του ιδιωτικού τομέα, αντικατάσταση τίτλων, η οποία επηρέασε την έννομη σχέση από
κάθε τίτλο που τελικά αντικαταστάθηκε.
7. Επειδή, οι προσβαλλόμενες πράξεις συγκροτούν σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία άρχισε με
τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της (πρώτης προσβαλλομένης) Π.Υ.Σ.
5/24.2.2012 περί καθορισμού των συγκεκριμένων τίτλων (επιλέξιμων) που προτάθηκαν για
αντικατάσταση, καθώς και του περιεχομένου της σχετικής πρότασης, τελειώθηκε δε με τη
δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της (πέμπτης προσβαλλόμενης) πράξης
2/20964/0023 Α/9.3.2012 του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών. Στην τελευταία (πέμπτη
προσβαλλόμενη) πράξη ενσωματώθηκαν όλες οι προηγηθείσες με συνέπεια την απώλεια της
εκτελεστότητάς τους και την αδυναμία αυτοτελούς προσβολής τους. Εφ’ όσον, όμως, κριθεί ότι εν
προκειμένω η τελευταία αυτή πράξη έχει προσβληθεί εν γένει παραδεκτώς, θα εξετασθούν και οι
προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως που αναφέρονται στις λοιπές πράξεις της σύνθετης διοικητικής
ενέργειας.
8. Επειδή, η (πέμπτη προσβαλλόμενη) πράξη 2/20964/0023 Α/9.3.2012 του Αναπληρωτή
Υπουργού Οικονομικών, με την οποία τελειώθηκε η σύνθετη διοικητική ενέργεια, δημοσιεύθηκε
στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 9.3.2012 (Β΄ 682/9.3.2012), η δε ημερομηνία
δημοσιεύσεως συμπίπτει με την πραγματική κυκλοφορία του φύλλου του οικείου τεύχους της
Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (βλ. το υπ’ αριθμ. Γ 60291/2013 έγγραφο του Εθνικού
Τυπογραφείου, στο οποίο βεβαιώνεται ότι το τεύχος Β΄ 682/9.3.2012 της ΕτΚ τέθηκε στη διάθεση
του κοινού στις 9.3.2012). Με την ως άνω δημοσίευση κινήθηκε, για κάθε ενδιαφερόμενο, η κατ’
άρθρο 46 του π.δ. 18/1989 εξηκονθήμερη προθεσμία για την προσβολή αυτής της υπουργικής
πράξης με αίτηση ακυρώσεως. Τούτο, διότι η υπόθεση της μείωσης του δημοσίου χρέους της
Ελληνικής Δημοκρατίας, μέσω της γενομένης διαπραγμάτευσης για την αντικατάσταση ομολόγων,
όπως είναι κοινώς γνωστό, προσέλαβε στον εσωτερικό και διεθνή Τύπο ευρύτατη δημοσιότητα ως
μείζον θέμα της ειδησεογραφίας και, ως εκ τούτου, κάθε ενδιαφερόμενος είχε τη δυνατότητα της
άμεσης ενημέρωσης για την πορεία της σχετικής διαδικασίας που κινήθηκε βάσει των διατάξεων
του ν. 4050/2012 και για τον χρόνο της τελικής έκβασής της, δεδομένου και ότι από την έναρξη
της διαδικασίας και την πρόσκληση του Ο.Δ.ΔΗ.Χ. προς τους ομολογιούχους για συμμετοχή στη
διαδικασία αυτή μέχρι την έκδοση της ανωτέρω προσβαλλόμενης πράξης μεσολάβησε
δεκαπενθήμερο χρονικό διάστημα.
9. Επειδή, το δικόγραφο της κρινομένης αιτήσεως κατετέθη στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις
24.4.2012, ήτοι την 46η ημέρα από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της πράξης
2/20964/0023 Α/9.3.2012 Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών. Συνεπώς, η αίτηση ασκήθηκε
εμπροθέσμως.
10. Επειδή, οι αιτούντες προσκόμισαν νομίμως έγγραφα της Τράπεζας ……. – ……. και της ……
Τράπεζας της ………, στα οποία οι ίδιοι αναφέρονται ως επενδυτές σε άυλους τίτλους, σταθερού
ετήσιου τοκομεριδίου 6,10 %, εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου από 2.2.2010 και λήξεως στις
20.8.2015, οι οποίοι (τίτλοι) υπήχθησαν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης για αντικατάσταση
ομολόγων της Π.Υ.Σ. 5/24.12.2012 και, τελικά, αντικαταστάθηκαν επί τη βάσει του
αποτελέσματος αυτής της διαδικασίας με νέους τίτλους, που εκδόθηκαν α)από το Ελληνικό
Δημόσιο με την προσβαλλόμενη πράξη 2/20964/0023 Α/9.3.2012 του Αναπληρωτή Υπουργού
Οικονομικών και β) από το ΕΤΧΣ. Συνεπώς, οι αιτούντες απέδειξαν ότι έχουν έννομο συμφέρον για
την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, με την οποία επιδιώκουν την ακύρωση της αντικατάστασης
των τίτλων τους προβάλλοντας ότι εξ αιτίας αυτής υπέστησαν περιουσιακή ζημία χωρίς τη
συναίνεσή τους.
11. Επειδή, με το άρθρο 1 παρ. 1 α΄ – δ΄ του ν. 4046/2012 «Έγκριση των Σχεδίων Συμβάσεων
Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Τράπεζας τη ……, του Σχεδίου του
Μνημονίου Συνεννόησης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της
Τράπεζας της ……….. και άλλες επείγουσες διατάξεις για τη μείωση του δημοσίου χρέους και τη
διάσωση της οικονομίας» (Α΄ 28/14.2.2012)εγκρίθηκαν τέσσερα (4) σχέδια συμβάσεων, των
οποίων τα κείμενα προσαρτήθηκαν στον νόμο ως Παράρτημα και συνδημοσιεύθηκαν στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι: 1) Σχέδιο με τίτλο «Σύμβαση Διευκόλυνσης Διαχείρισης
Υποχρεώσεων ΣΙΤ)» (“PSI LM Facility Agreement”), το οποίο αφορά παροχή διευκόλυνσης προς
την Ελληνική Δημοκρατία, μέχρι του ποσού των 30.000.000.000 ευρώ, για να χρηματοδοτηθεί
μέρος της ανταλλαγής ομολόγων εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου που κατέχει ο ιδιωτικός
τομέας. 2) Σχέδιο με τίτλο «Σύμβαση Συγχρηματοδότησης» (“Co–Financing Agreement”),
σύμφωνα με το οποίο η Ελληνική Δημοκρατία και η Τράπεζα της ….., το ΕΤΧΣ και η Wilmington
Trust (London) Limited συμβάλλονται με σκοπό την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής αξίας νέων,
υπό έκδοση, τίτλων. 3) Σχέδιο με τίτλο «Σύμβαση Πιστωτικής Ενίσχυσης ΕΚΤ» (“ECB Credit
Enhancement Facility Agreement), το οποίο αφορά παροχή διευκόλυνσης προς την Ελληνική
Δημοκρατίας, μέχρι του ποσού των 35.000.000.000 ευρώ, για να χρηματοδοτηθεί ενδεχόμενη
προσφορά επαναγοράς ομολόγων από τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες του Συστήματος του Ευρώ
μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 4) Σχέδιο με τίτλο «Διευκόλυνση Αποπληρωμής Τόκων
Ομολόγων» (“Bond Interest Facility”), το οποίο αφορά διευκόλυνση προς την Ελληνική
Δημοκρατία, μέχρι του ποσού των 5.700.000.000 ευρώ, για να διενεργηθούν πληρωμές για
δεδουλευμένους τόκους ομολόγων εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου προ της ανταλλαγής αυτών
με νέους, υπό έκδοση, τίτλους. Στο προοίμιο του πρώτου αναφερομένου σχεδίου συμβάσεως
εκτίθενται, μεταξύ άλλων, τα εξής : «(1) Το ΕΤΧΣ συστάθηκε στις 7 Ιουνίου 2012 με σκοπό την
εξασφάλιση σταθερότητας στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης … (2) Το ΕΤΧΣ χρηματοδοτεί την
υλοποίηση της παρούσας Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης με την έκδοση ή σύναψη ομολόγων,
γραμματίων, αξιογράφων, χρεογράφων ή άλλων μέσων χρηματοδότησης …, τα οποία καλύπτονται
από ανέκκλητες και ανεπιφύλακτες εγγυήσεις … των κρατών – μελών της Ευρωζώνης που
ενεργούν ως εγγυητές … (3) Στις 8 Μαΐου 2010 το Βασίλειο του Βελγίου, η Ιρλανδία, το Βασίλειο
της Ισπανίας, η Γαλλική Δημοκρατία, η Ιταλική Δημοκρατία, η Κυπριακή Δημοκρατία, το Μεγάλο
Δουκάτο του Λουξεμβούργου, η Δημοκρατία της Μάλτας, το Βασίλειο των Κάτω Χωρών, η
Δημοκρατία της Αυστρίας, η Πορτογαλική Δημοκρατία, η Δημοκρατία της Σλοβενίας, η Σλοβακική
Δημοκρατία, η Δημοκρατία της Φιλανδίας και το KfW (ενεργώντας … σύμφωνα με τις οδηγίες … της
Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας) ως Δανειστές συνομολόγησαν μια σύμβαση δανειακής
διευκόλυνσης ύψους 80.000.000.000 ευρώ … με την Ελλάδα και την Τράπεζα της Ελλάδος, η
οποία παρέχει ενίσχυση σταθερότητας στην Ελλάδα σε διακυβερνητικό πλαίσιο μέσω
συγκεντρωτικών διμερών δανείων. (4) Στις [·] η Ελλάδα ζήτησε πρόσθετη χρηματοδοτική
ενίσχυση από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης. Στις [·] το Eurogroup και οι Υπουργοί Οικονομικών
ομόφωνα αποφάσισαν να χορηγήσουν χρηματοδοτική ενίσχυση σε απάντηση του αιτήματος των
Ελληνικών Αρχών και επικύρωσαν τα μέτρα που ανακοινώθηκαν. Σύμφωνα με τη δήλωση των
Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ευρωζώνης και των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της
21ης Ιουλίου και 26 ης/27ης Οκτωβρίου 2011, το ΕΤΧΣ χρησιμοποιείται ως φορέας
χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις από την Ελλάδα υπό την Χρηματοδοτική Ενίσχυση
των κρατών – μελών της Ευρωζώνης. (5) Στις [·] 2012 ένα Μνημόνιο Συνεννόησης (το Μνημόνιο
ΣΙΤ) υπεγράφη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ελλάδας και της Τράπεζας της Ελλάδος
αναφορικά με (i) μια Εθελοντική Συναλλαγή Διαχείρισης Υποχρεώσεων μέσω της εθελούσιας
ανταλλαγής ομολόγων που θα συναφθεί μεταξύ της Ελλάδας και ορισμένων επενδυτών του
ιδιωτικού τομέα, όπως περιγράφεται στη δήλωση της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής της 26ης
Οκτωβρίου 2011…, (ii) …, (iii), … (iv) … Το Μνημόνιο ΣΙΤ είναι ξεχωριστό και συμπληρωματικό προς
το αρχικό Μνημόνιο Συνεννόησης που υπεγράφη στις 3 Μαΐου 2010, όπως έχει πρόσφατα
τροποποιηθεί από το συμπληρωματικό Μνημόνιο Συνεννόησης … της 6ης Δεκεμβρίου 2011 …, το
οποίο μαζί με το Μνημόνιο ΣΙΤ και κάθε άλλο συμπληρωματικό ή μεταγενέστερο μνημόνιο
συνεννόησης ή παράρτημα σε οποιοδήποτε από αυτά, θα αποκαλείται το “Μνημόνιο”. (6) Κατόπιν
αιτήματος της Ελλάδας για χρηματοδοτική ενίσχυση και σύμφωνα με το Μνημόνιο ΣΙΤ, το ΕΤΧΣ
κατήρτισε ή θα καταρτίσει Συμβάσεις Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης με την Ελλάδα και την
Τράπεζα της ……, προκειμένου να παράσχει τις ακόλουθες Χρηματοδοτικές Διευκολύνσεις : (i) στις
[.] 2012, σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης ύψους μέχρι ευρώ 30.000.000.000, προκειμένου
να επιτρέψει στην Ελλάδα να χρηματοδοτήσει, εν μέρει, την Εθελοντική Συναλλαγή Διαχείρισης
Υποχρεώσεων (η “Διευκόλυνση PSI Διαχείρισης Υποχρεώσεων”), (ii) … (iii) στις [.] 2012, σύμβαση
χρηματοδοτικής διευκόλυνσης ύψους μέχρι ευρώ 5.700.000.000, με σκοπό τη διενέργεια
πληρωμών σχετικά με δεδουλευμένους τόκους που απορρέουν από ορισμένα ανεξόφλητα ομόλογα
που έχουν εκδοθεί ή είναι εγγυημένα από την Ελλάδα στο πλαίσιο της Εθελοντικής Συναλλαγής
Διαχείρισης Υποχρεώσεων, οι οποίες πληρωμές θα γίνουν κατά το χρόνο και στο μέτρο που τα εν
λόγω κρατικά ομόλογα ανταλλαγούν … (iv) … (7) Η παρούσα Σύμβαση Χρηματοδοτικής
Διευκόλυνσης καταρτίζεται αποκλειστικά για τους σκοπούς υλοποίησης της Διευκόλυνσης PSI
Διαχείρισης Υποχρεώσεων … (8) Η διαθεσιμότητα αυτής της Σύμβασης Χρηματοδοτικής
Διευκόλυνσης εξαρτάται από τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τα μέτρα που εκτίθενται στο
Μνημόνιο … (9) Η εκταμίευση σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης
μπορεί να πραγματοποιηθεί με την επιφύλαξη της υπογραφής του Μνημονίου ΣIT … (10) Η Ελλάδα,
το ΕΤΧΣ, η Τράπεζα της …… (ο Κοινός Εντολοδόχος Πληρωμών) και η Wilmington Trust (London)
Limited (ο Εμπιστευματοδόχος Ομολόγων) έχουν συνάψει ή θα συνάψουν, κατά ή περί την
ημερομηνία της παρούσας σύμβασης, μια σύμβαση συγχρηματοδότησης … αναφορικά με την
παρούσα Σύμβαση και τα νέα κρατικά ομόλογα … που θα εκδοθούν από την Ελλάδα σύμφωνα με
την Εθελοντική Συναλλαγή Διαχείρισης Υποχρεώσεων… (11) …».
12. Επειδή, εξ άλλου, με το άρθρο 1 παρ. 2 α΄ του ν. 4046/2012 εγκρίθηκε σχέδιο «Μνημονίου
Συνεννόησης» (“Memorandum of Understanding”) μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας, της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Τράπεζας της ….., του οποίου το κείμενο, αποτελούμενο από
Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής, Μνημόνιο στις Συγκεκριμένες
Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής και Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης, προσαρτήθηκε στον ίδιο
νόμο ως Παράρτημα και συνδημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Το εν λόγω σχέδιο
Μνημονίου Συνεννόησης χαρακτηρίζεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου ως «… ξεχωριστό και
συμπληρωματικό έγγραφο προς το αρχικό Μνημόνιο που υπεγράφη στις 3 Μαΐου 2010, όπως έχει
πρόσφατα αναθεωρηθεί από το συμπληρωματικό Μνημόνιο Συνεννόησης (Πέμπτο Παράρτημα) της
6ης Δεκεμβρίου 2011, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ελλάδας και της Τράπεζας της …..
…», στο δε κείμενό του εξαγγέλλεται πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής της Ελληνικής Κυβέρνησης
για τα επόμενα έτη, με πρόβλεψη λήψης μέτρων για την αναδιάρθρωση της εθνικής οικονομίας και
τη δημοσιονομική εξυγίανση. Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος αναφέρονται, ειδικότερα,
τα εξής : «Η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει σημαντικές ανάγκες χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της
περιόδου του προγράμματος. Αναμένεται η Ελλάδα να χρειαστεί χρόνο για να επανακτήσει
πρόσβαση στην αγορά, δεδομένης της μακράς διαδικασίας μεταρρυθμίσεων και προσαρμογής που
έχει μπροστά της και την προβλεπόμενη πορεία του δημοσίου χρέους. Κατά συνέπεια, αναμένεται
ότι θα αντιμετωπίσουμε μεγάλες σε όγκο ανάγκες χρηματοδότησης την επερχόμενη περίοδο.
Προβλέπουμε ένα κενό χρηματοδότησης … κατά τη διάρκεια του προγράμματος, το οποίο
προσδοκούμε ότι θα καλύψουμε μέσω χρηματοδοτικής στήριξης από τους Ευρωπαίους Εταίρους
μας, το Δ.Ν.Τ. και την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα με τη μορφή μιας ολοκληρωμένης
διαδικασίας αναδιάρθρωσης χρέους. Αναμένουμε ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) θα
βοηθήσει την Ελλάδα να επιτύχει τη βιωσιμότητα του χρέους της και να καλύψει ένα σημαντικό
μέρος του χρηματοδοτικού μας κενού. Αν και τα μέτρα που έχουν περιγραφεί παραπάνω θα
επιφέρουν μια βελτίωση στους δημοσιονομικούς μας λογαριασμούς, δεν μπορούν να καλύψουν τα
χρηματοδοτικά μας κενά και να θέσουν το χρέος σε βιώσιμη πορεία. Επομένως, με τη βοήθεια των
συμβούλων μας για το χρέος και κατόπιν διαβούλευσης με τους πιστωτές, έχουμε [ξεκινήσει] μια
ολοκληρωμένη προσφορά ανταλλαγής χρέους … Αναγνωρίζουμε ότι η χρηματοδότηση αυτή είναι
κρίσιμη για το πρόγραμμα και η διασφάλισή της είναι αναγκαία για να δώσει στο πρόγραμμα
χρηματοδοτικές εγγυήσεις. Η ανταλλαγή χρέους θα ολοκληρωθεί με επιτυχία πριν από τη
συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ για να εξετάσει την αίτηση για Διευρυμένη
Διευθέτηση Πιστωτική Διευκόλυνση (ΔΔΠΔ). Πέρα από την αίτησή μας προς το Ταμείο … για την
ικανοποίηση των αναγκών που απομένουν, έχουμε εξασφαλίσει πρόσθετες χρηματοπιστωτικές
πηγές από τους Ευρωπαίους Εταίρους μας. Οι Εταίροι μας στην Ευρωζώνη έχουν δεσμεύσει
πρόσθετους πόρους για την στήριξη των προσπαθειών προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων της
Ελλάδας … για τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος. Δεσμεύτηκαν επίσης να στηρίξουν την
Ελλάδα για όσο διάστημα χρειαστεί για να αποκαταστήσει την πρόσβαση στην αγορά, με την
προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα τηρήσει το πρόγραμμα της πολιτικής της. Τέλος, για να διασφαλίσουν
ότι η χρηματοδότηση αυτή θα βάλει την Ελλάδα σε μια βιώσιμη πορεία χρέους, για να επιτύχει μια
αναλογία χρέους – προς – ΑΕΠ 120 τοις εκατό περίπου μέχρι το 2020, έχουν … δεσμευθεί για νέα
δανειοδότηση με προθεσμίες λήξης 30 ετών … με τη χρήση του ΕΤΧΣ ως μέσου χρηματοδότησης
…».
13. Επειδή, στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4046/2012 αναφέρονται και τα εξής : «… Παρά το
γεγονός ότι η Χώρα και οι πολίτες της κατέβαλαν τεράστια προσπάθεια σταθεροποίησης σε
εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, η προσπάθεια εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών και
μείωσης του ελλείμματος προσέκρουσε στην επιδείνωση της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, η
οποία ταλανίζει τη Χώρα, μειώνοντας τα έσοδα σε σχέση με τα εκάστοτε προσδοκώμενα και
αυξάνοντας το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το δημόσιο χρέος ανήλθε στα
299 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 ή 129,3 % του ΑΕΠ, αυξήθηκε στα 329 δισεκατομμύρια ευρώ
το 2010 ή 144,9 % του ΑΕΠ, ενώ το 2011, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, σημειώνει
περαιτέρω επιδείνωση, φτάνοντας τα 368 δισεκατομμύρια και υπερβαίνοντας το 169 % του ΑΕΠ.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους λήγει εντός των αμέσως επομένων ετών, γεγονός που καθιστά
τις άμεσες ταμειακές ανάγκες του Δημοσίου επιτακτικές και ζήτημα ζωτικής σημασίας για την
εθνική οικονομία. Οι δυσοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνονται εμφανώς
στις αγοραίες τιμές τίτλων εκδοθέντων ή εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο. Αυτές οι ιστορικά
πρωτόγνωρα χαμηλές τιμές αντικατοπτρίζουν την εκτίμηση των επενδυτών ότι η πλήρης
εξυπηρέτηση του χρέους στο σύνολό του, από το Ελληνικό Δημόσιο, μπορεί να καταστεί αδύνατη.
Η δυναμική του χρέους, η οποία αναπτύσσεται σε περιβάλλον αρνητικών ρυθμών μεγέθυνσης της
ελληνικής οικονομίας για τέταρτη συνεχή χρονιά το 2012 και σε περιβάλλον παγκόσμιας
οικονομικής ανασφάλειας, επιβάλλει τη λήψη άμεσων μέτρων προς την κατεύθυνση της
ελάφρυνσής του. Συγκεκριμένα, επιβάλλεται μια ουσιαστική αναδιάταξη του δημοσίου χρέους για
να καταστεί … βιώσιμο τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Η έλλειψη μιας τέτοιας
αναδιάταξης θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες για την ελληνική οικονομία και τον ελληνικό λαό, τους
πιστωτές και το ευρύτερο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα. Στην περίπτωση που η Χώρα
αδυνατούσε να συνεχίσει τις πληρωμές, οι πιστωτές θα έχαναν σχεδόν το συνολικό μέρος, αν όχι
όλη την αξία των επενδύσεών τους, γεγονός που θα απαιτούσε την άμεση στήριξη ορισμένων
πιστωτών από τις εθνικές κυβερνήσεις. Η μετάδοση των συνεπειών θα επιδείνωνε την κρίση χρέους
σε άλλα δημοσιονομικά αδύναμα κράτη της Ευρωζώνης. Οι δυσμενείς συνέπειες θα ήταν
απρόβλεπτες για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία. Σε δυο συνεχόμενες Συνόδους Κορυφής,
στις 11 και στις 25 Μαρτίου 2011, και στη συνέχεια με ad hoc απόφαση για την Ελλάδα, στις
Συνόδους Κορυφής της 21ης Ιουλίου και της 26ης Οκτωβρίου 2011, η Ευρωζώνη κάλεσε τους
ιδιώτες επενδυτές να συμβάλουν και αυτοί στην επίλυση του προβλήματος βιωσιμότητας του
χρέους της Ελλάδας, εκ παραλλήλου με τους φορολογούμενους της Χώρας, οι οποίοι θα
καλούνταν να αναδεχθούν το μεγαλύτερο κόστος μέσω της εντεινόμενης προσπάθειας
προσαρμογής της Χώρας τους, και με συνεισφορά των δημοσιονομικά υγιών κρατών της
Ευρωζώνης. Επί της αρχής αυτής της τριμερούς χρηματοδότησης του προγράμματος
δημοσιονομικής προσαρμογής ενός κράτους – μέλους της Ευρωζώνης, το οποίο αδυνατεί να
προσφύγει στις αγορές για να χρηματοδοτηθεί με τρόπο βιώσιμο, υιοθετήθηκε η προσέγγιση για
την αναδιάταξη του ελληνικού χρέους στη Σύνοδο Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου 2011, σε
συνέχεια της δήλωσης της 21ης Ιουλίου 2011 από τους επικεφαλής των κρατών – μελών της
Ευρωζώνης και των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει της οποίας συστάθηκε στις 7 Ιουνίου
2011 το “Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας” (ΕΤΧΣ) “European Financial
Stability Facility” (EFSF) με σκοπό την εξασφάλιση σταθερότητας στα κράτη – μέλη της
Ευρωζώνης … Η διαθεσιμότητα των Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης συναρτάται με την
εφαρμογή από την Ελλάδα των μέτρων