14 May 90 εκατομ. ΓΙΑΤΙ
Η απόφαση αυτή έρχεται σε συνέχεια της καταδίκης της Τουρκίας από το ΕΔΑΔ, στην υπόθεση Κύπρος εναντίον Τουρκίας, η οποία είχε εκδικαστεί τον Μάιο του 2001. Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου είχε διαπιστώσει τότε πολλαπλές και συνεχιζόμενες παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) και καταδίκασε την Τουρκία για την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Ομως, τότε, είχε επιφυλαχθεί να ανακοινώσει την ποινή που θα επέβαλλε σε μεταγενέστερο στάδιο. Η Κυπριακή Δημοκρατία επανέφερε το θέμα των αποζημιώσεων στη βάση της απόφασης του 2001, ενώπιον του ΕΔΑΔ πριν από 4 χρόνια, ενώ πρόσθεσε στο αίτημα καταβολής αποζημιώσεων στις οικογένειες των αγνοουμένων και τους εγκλωβισμένους Ελληνοκύπριους της Καρπασίας, στη βάση του άρθρου 41 της ΕΣΑΔ. Το άρθρο αυτό ορίζει ότι «το ΕΔΑΔ μπορεί, αν είναι αναγκαίο, να απαιτήσει καταβολή πλήρους αποζημίωσης υπέρ του ενάγοντος». Η Τουρκία υποστήριζε ότι η προσφυγή της Κύπρου ήταν καθυστερημένη και ότι το άρθρο 41 της ΕΣΑΔ δεν έχει εφαρμογή σε διακρατικές υποθέσεις. Το Δικαστήριο απέρριψε και τις δύο αυτές αιτιάσεις και επέβαλε, με 15 ψήφους έναντι 2, στην Τουρκία να καταβάλει 30 εκατ. ευρώ για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι συγγενείς των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας και 60 εκατ. ευρώ που αφορούν την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι της Καρπασίας.
Το σκεπτικό της απόφασης αναφέρει ότι η Τουρκία παραβίασε μια σειρά από άρθρα που σχετίζονται με την ελευθερία έκφρασης, θρησκείας, πολιτικών δικαιωμάτων, δικαιώματος στην ασφάλεια, στην ιδιωτική περιουσία, στη ζωή, σε δίκαιη δίκη αλλά και το άρθρο περί βασανιστηρίων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η Κύπρος είχε προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πριν από 20 χρόνια ζητώντας αποζημίωση για τους αγνοούμενους Ελληνοκυπρίους, για την περιουσία των εκτοπισμένων Ελληνοκυπρίων, αλλά και για κατ’ εξακολούθηση σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Από το 2001 έκανε να εκδοθεί η απόφαση για την αποζημίωση! το άρθρο 6 που καταδικάζει τα κράτη για καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης δεν ισχύει για το ΕΔΑΔ?
Ειδικότερα:
Συγκεκριμένα η απόφαση ορίζει:
Στην τελεσίδικη απόφαση του Δικαστηρίου για το ύψος της αποζημίωσης που οφείλει η Τουρκία στην Κυπριακή Δημοκρατία για την σωρεία παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συντελέσθηκαν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στη νήσο αλλά και μέχρι σήμερα, εξαιτίας της συνεχιζόμενης κατοχής του βόρειου τμήματος της, αναφέρεται ρητά ότι:
Το Δικαστήριο αποφάσισε κατά πλειοψηφία:
– Με 16 ψήφους υπέρ και μία κατά, ότι το διάστημα που μεσολάβησε από την έκδοση της πρωταρχικής απόφασης στις 10 Μαΐου του 2001, δεν καθιστά μη αποδεκτό το αίτημα της κυβέρνησης της Κύπρου για αποζημίωση.
– Με 16 ψήφους υπέρ και μία κατά, ότι το Αρθρο 41 (καθορισμός αποζημίωσης) εφαρμόζεται στην παρούσα υπόθεση στο βαθμό που αφορά τους αγνοούμενους.
– Με 15 ψήφους υπέρ και δύο κατά, ότι το άρθρο 41 έχει εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση στο βαθμό που αφορά στους ελληνοκύπριους εγκλωβισμένους κατοίκους της Καρπασίας (χερσονήσου).
Με πλειοψηφία 15 ψήφων υπέρ και δύο κατά ότι:
I. Η Τουρκία πρέπει να καταβάλει στην προσφεύγουσα κυβέρνηση εντός διαστήματος τριών μηνών, 30 εκατ. ευρώ, συν φόρους, εν είδει αποζημίωσης για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι συγγενείς των αγνοουμένων,
([α] μετά το πέρας των τριών μηνών η Τουρκία για όσο δεν καταβάλλει το ποσό θα υποχρεούται στην πληρωμή τόκων με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας· [β] το παραπάνω ποσό πρέπει να καταβληθεί από την κυπριακή κυβέρνηση (την προσφεύγουσα κυβέρνηση) στα θύματα υπό την εποπτεία της Επιτροπής των Υπουργών σε διάστημα 18 μηνών από την εξόφληση / καταβολή του ποσού (από την Τουρκία) ή εντός άλλου διαστήματος που αποφασίζεται από την Επιτροπή των Υπουργών).
Με πλειοψηφία 15 ψήφων υπέρ και δύο κατά ότι:
II. Η Τουρκία πρέπει να καταβάλλει, εντός τριών μηνών, 60 εκατ. ευρώ συν φόρους, εν είδει αποζημίωσης για ηθική βλάβη που υπέστησαν οι εγκλωβισμένου ελληνοκύπριοι κάτοικοι της Καρπασίας.
([α] μετά το πέρας των τριών μηνών η Τουρκία για όσο δεν καταβάλλει το ποσό θα υποχρεούται στην πληρωμή τόκων με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας· [β] το παραπάνω ποσό θα διανεμηθεί από την Κυπριακή κυβέρνηση – την προσφεύγουσα – στα θύματα υπό την εποπτεία της Επιτροπής των υπουργών εντός 18 μηνών από την πληρωμή του ποσού από την Τουρκία ή εντός άλλου διαστήματος που κρίνεται αποδεκτό από την επιτροπή των υπουργών.
Το Δικαστήριο εξέδωσε την πρώτη του απόφαση το 2001 και επιφυλάχθηκε για να εκδώσει την τελική του θέση για το ποσό της αποζημίωσης. Η Τουρκία είχε αρνηθεί να εκπροσωπηθεί στο δικαστήριο υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ανεξάρτητο «τουρκοκυπριακό κράτος», εκδοχή που αμφισβητείται από το Δικαστήριο το οποίο κάνει λόγο για «θύλακα οικονομικά και πολιτικά εξαρτημένο από την Άγκυρα». Ουδέποτε έγινε σαφές γιατί καθυστέρησε σχεδόν 13 χρόνια η απόφαση του Δικαστηρίου ως προς το ποσό της αποζημίωσης.
Οπως επισημαίνουν με κοινή δήλωσή τους 9 δικαστές του ΕΔΑΔ, η χθεσινή απόφαση σηματοδοτεί μια νέα εποχή σε ό,τι αφορά την επιβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Δικαστήριο και ένα σημαντικό βήμα υπέρ του σεβασμού του νόμου στην Ευρώπη. Αλλοι δύο δικαστές υποστηρίζουν ότι το ΕΔΑΔ, με την απόφασή του αυτή, έστειλε το μήνυμα στα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ότι ο πόλεμος και οι συνέπειές του δεν θα είναι ανεκτές και θα επισείουν τιμωρία.
Εν τω μεταξύ η Καθημερινή μας ενημερώνει ότι η Αγκυρ αρνείται και επίσημα η Τουρκία να εφαρμόσει την ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) και να καταβάλει την αποζημίωση ύψους 90 εκατ. ευρώ που της καταλογίστηκε για την εισβολή στην Κύπρο. Στην επίσημη ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ ισχυρίζεται ότι η νέα απόφαση του ΕΔΑΔ και η ποινή «είναι άδικες, δεν συνάδουν με τις πραγματικότητες της Κύπρου. Βρίθουν λαθών και ασυνεπειών και στερούνται νομικής βάσης. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής τους όσο το πολιτικό πρόβλημα στην Κύπρο παραμένει άλυτο». Το τουρκικό υπουργείο απαξιώνει το Δικαστήριο, κάνοντας λόγο για δικαστικό σφάλμα και υποστηρίζει πως το γεγονός ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά προσέφυγε το 2010, ενόσω βρίσκονταν σε εξέλιξη εντατικές διαπραγματεύσεις ώστε να υπάρξει συμφωνία, δεν αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης απέναντι στη διαδικασία.
Σημαντική απόφαση! Καιρός να σκεφθούμε σοβαρά το ρόλο των διεθνών δικαστηρίων και το νόημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
αναλυτική πληροφόρηση Εδώ