09 Nov το πέμπτο ερώτημα
Εδώ και καιρό συζητάμε όλοι οι δικηγόροι το ζήτημα της ερμηνείας του άρθ. 97. 5 του Κώδικα Δικηγόρων το οποίο αναφέρει ότι Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να εκλεγεί για δύο συνεχόμενες θητείες και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για τρεις, σε συνδυασμό με την πρόσφατη Ανακήρυξη που έγινε από τον Πρόεδρο του ΔΣΑ στις 1/11/2017. Σύμφωνα με την ανακήρυξη αυτή ένας συνδυασμός και 24 υποψήφιοι σύμβουλοι δεν ανακηρύσσονται. Γνωρίζουμε επίσης ότι ικανός αριθμός δικηγόρων δεν έθεσε καν υποψηφιότητα ενόψει της διάταξης αυτής.
Είναι επίσης γνωστό ότι ο ΔΣΑ έλαβε γνωμοδοτήσεις από τους καθηγητές, Γ. Γεραπετρίτη, Σ. Βλαχόπουλο, Γ. Δελλή, Ν. Κανελλοπούλου, Π. Λαζαράτο, Φ. Σπυρόπουλο και Χ. Χρυσανθάκη. Στους καθηγητές έθεσε μια σειρά ερωτημάτων 7 τον αριθμό με πέμπτο ερώτημα: Είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ ο νομοθετικός περιορισμός των θητειών κατ’ άρθρο 97 παρ. 4 και 5 του ΚώδΔικ? Σωστά θεωρώ σημειώνει ό Γ. Δελλής ότι αν απαντηθεί αρνητικά το ερώτημα αυτό τα προηγούμενα ερωτήματα παρέλκουν. Το πέμπτο αυτό ερώτημα είναι και το πλέον κρίσιμο για την ουσία του ζητήματος εκτιμώ καθώς θέτει για πρώτη φορά νομοθετικό περιορισμό στο δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Με την εξαίρεση των Σπυρόπουλου- Χρυσανθάκη που απαντούν θετικά οι λοιποί γνωμοδοτούντες απαντούν από εντελώς αρνητικά έως μετρίως υπό την έννοια ότι το ζήτημα είναι ιδιαίτερα αμφίβολο καθώς δεν υπάρχει προηγούμενο που να έχει κριθεί αλλά ούτε και ανάλογη διάταξη. Η διατύπωση του Πάνου του Λαζαράτου ότι το θέμα είναι δυσχερές και οριακό εκφράζει και το ουσιαστικό σκέλος του ζητήματος μιας τέτοιας διάταξης που κρίνεται το πρώτον στις εκλογές των δικηγόρων.
Η διάταξη αυτή του Κώδικα Δικηγόρων βρίσκεται στο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή και έτυχε σημαντικής επεξεργασίας από μία σοβαρή νομοπαρασκευαστική επιτροπή που ορίσθηκε την εποχή εκείνη. Στην αιτιολογική του νόμου έκθεση δεν αναφέρεται τίποτε για το θέμα αυτό. Ούτε στη διαβούλευση που πρότεινε ο τότε πρόεδρος του ΔΣΑ κ. Αδαμόπουλος είδα κάποια παρατήρηση.
Δεν σχολιάζεται επίσης από την Ερμηνεία Κώδικα Δικηγόρων των Γώγου και Κωσταντίνου από την νομικό Β. Καψάλη που παρουσιάζει τη διάταξη. Δυστυχώς δεν έχω δει το σχολιασμό του κ. Βατάλη στο θέμα προς το παρόν.
Αν όμως διαβάσει κανείς τις εφημερίδες θα διαπιστώσει ότι ανάλογες διατάξεις έχουν προταθεί ανεπιτυχώς στο παρελθόν και προτείνονται με δυναμισμό για το μέλλον ιδίως σε σχέση με τους ΟΤΑ. Βρήκα και μία θεωρητική προσέγγιση της καθηγήτριας Ι. Καμσίδου που θεωρεί εύλογο έναν τέτοιο χρονικό περιορισμό για τις βουλευτικές θητείες.
Τέλος πάντων εκτός από τον Πρόεδρο του ΔΣ Καλαμάτας το ζήτημα δε συζητήθηκε ως τώρα. Αλλά και τώρα χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία εν τέλει. Ίσως στο βάθος πολλοί απαξιώνουν τους συνδικαλιστές και θέλουν να πάψουν να βλέπουν τα ίδια πρόσωπα. Όποιος όμως και αν είναι ο σκοπός της διάταξης αυτής αποτελεί γεγονός ότι πήραμε την πρωτιά του περιορισμού του δικαιώματος του εκλέγεσθαι αν και δικηγόροι χωρίς πολύ ανησυχία. Ελπίζω κάποια στιγμή και οι γνωμοδοτήσεις να δημοσιευθούν, και άλλου επιστήμονες να πάρουν θέση και ίσως και η δικαιοσύνη να κρίνει το θέμα επιτέλους.
Επειδή όλοι επιχειρηματολογούν μάλιστα με παράδειγμα τους Προέδρους ΗΠΑ, Γαλλίας, Ελλάδας κλπ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αιτία χρονικού περιορισμού της θητείας τους συνδέεται με την απόρριψη της μονοπρόσωπης εξουσίας δια βίου από το ίδιο πρόσωπο και έχει πολιτικές ρίζες με μεγάλο βάθος. Ας δούμε μόνον τα επιχειρήματα του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν υπέρ της δια βίου εξουσίας του… και θα καταλάβουμε.
Ως προς τη γράφουσα η θέση της είναι πάντα η ίδια: οι περιορισμοί των ατομικών δικαιωμάτων ερμηνεύονται στενά. Αν και δεν έχω κανένα λόγο ή κίνητρο να στηρίζω τους αιώνιους συνδικαλιστές εκτιμώ ότι κάθε περιορισμός των ατομικών δικαιωμάτων προβληματίζει. Όπως και κάθε ρύθμιση από αυτές που έρχονται στη μόδα τελευταία, για ασυμβίβαστα (Λυκουρέζου ) κοκ ενώ η διαφθορά ανθεί και αποτελεί ζήτημα για το οποίο δεν σηκώνεται φρύδι. Λυπάμαι ιδιαίτερα που η πρώτη μου έκθεση στα δικηγορικά πράγματα συνδέεται με την απόρριψη 24 συναδέλφων με μια διάταξη αμφίβολης συνταγματικότητας και ελπίζω τουλάχιστον να γίνει σαφές ότι δεν είμαστε όλοι που παραβλέπουμε και σιωπούμε. Ο δικηγορικός κόσμος αποτελεί αυτή τη στιγμή το κεφάλι του κασίδη στο οποίο δοκιμάζεται μία οργανωμένη μεθόδευση απ- αλλαγής από πρόσωπα που κούρασαν κάποιους. Όμως ας σκεφθούμε το τίμημα όλοι καθώς ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα: η αποδοχή περιορισμών των ατομικών δικαιωμάτων εν γνώσει μας (δικηγόροι είμαστε άλλωστε) θα γυρίσει σε βάρος μας μια μέρα. Και την βλέπω κοντά. Ήδη εκκρεμούν ζητήματα συνταγματικότητας του νόμου Κατρούγκαλου που μας θίγουν. Ήδη υπερφορολογούμεθα δυσανάλογα και με τρόπο αντίθετο με την ελευθερία εγκατάστασης στο κοινοτικό δίκαιο. Ποιός θα μας ακούσει αν καταπίνουμε τέτοιες διατάξεις βουβά?
Οι χρόνοι και οι χρονικές περίοδοι στο δίκαιο έχουν πάντα νόημα. Οι τετραετίες της Βουλής, η πενταετία των Προέδρων, η δια βίου εκλογή των Μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ κλπ το ίδιο και ο αριθμός θητειών όταν περιορίζεται. Εδώ τάχα για τους δικηγόρους ποιός ο σκοπός του συγκεκριμένου περιορισμού που δεν ισχύει για κανέναν άλλο επαγγελματικό σύλλογο?
