19 Apr το μυστικό του δικαστή
Δυο ιστορίες συναντιούνται πρωτότυπα, αλλά δραματουργικά αδύναμα, σε μια κοινωνικά αλληγορική δραμεντί με εξαιρετική ερμηνεία από τον Φαμπρίς Λουκινί. Είναι σαν να συναντιούνται δυο ταινίες στο εσωτερικό αυτής της δικαστικής δραμεντί, δέκατης ταινίας του γνωστού μας από την «Υψηλή Μαγειρική» Κριστιάν Βενσάν. Η πρώτη έχει να κάνει με την εξέλιξη της δίκης ενός νεαρού πατέρα ο οποίος κατηγορείται πως σκότωσε το λίγων μηνών παιδί του κλοτσώντας το μεθυσμένος. Ο ίδιος αρνείται την ενοχή του χωρίς να προσθέτει τίποτα περισσότερο, η γυναίκα του κρατά μια παράξενα ουδέτερη στάση και η ανακριτική μέθοδος, η οποία απέσπασε την ομολογία ενοχής, δεν είναι απολύτως διαφανής. Η δεύτερη τ
αινία έχει να κάνει με τον Ξαβιέ Ρασίν, τον αυστηρό και ιδιότροπο πρόεδρο της δίκης που κανείς συνάδελφός του δεν συμπαθεί. Ελάχιστα κοινωνικός και εκδηλωτικός, εκείνος αρχικά θα εκπλαγεί όταν ανάμεσα στους ενόρκους αναγνωρίσει μια γυναίκα από το παρελθόν του, επιχειρώντας κατόπιν να τη συναντήσει εκτός δικαστηρίου. Η ερμίνα, όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος του φιλμ, αναφέρεται στη γούνα –απαραίτητο αξεσουάρ της δικαστικής τηβέννου– και κατ’ επέκταση στην επίσημη συμπεριφορά την οποία οι κοινωνικές συνθήκες μας επιβάλλουν συχνά να υιοθετήσουμε. Μπορούμε να είμαστε αντιπαθείς, αλλά σωστοί επαγγελματίες; Γρουσούζηδες και ταυτόχρονα δίκαιοι, πικρόχολοι μα και αντικειμενικοί; Κεντώντας έναν κοινωνικό καμβά πάνω στον οποίο μια ιστορία ανομολόγητου έρωτα και δικαστικής ετυμηγορίας δίνει στους ανθρώπους μια δεύτερη ευκαιρία, ο βραβευμένος για το σενάριό του στο φεστιβάλ Βενετίας Κριστιάν Βενσάν φέρνει σε αντιπαράθεση το «φαίνεσθαι» με το «είναι», παραλληλίζοντας ταυτόχρονα τους εντός και εκτός δικαστηρίου κόσμους – μια πολυπολιτισμική και ταξικά διαχωρισμένη Γαλλία. Μια πιο σφριγηλή δραματουργία θα τον βοηθούσε να γίνει πειστικότερος και, κυρίως, πιο διεισδυτικός, ειδικά όταν διαθέτει έναν τόσο χαρισματικό πρωταγωνιστή (βραβευμένο επίσης στη Βενετία ) σαν τον Φαμπρίς Λουκινί.
Γαλλία. 2015. Διάρκεια: 98΄. Διανομή: ODEON.
https://youtu.be/k3iAjkdJ7Ls
Αν και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους θεατρικούς Γάλλους ηθοποιούς με ειδίκευση στον Μολιέρο, τον Ρακίνα και τον Λαμπίς, ο 65χρονος Φαμπρίς Λουκινί ξεκίνησε την καριέρα του από το σινεμά. Έτσι, μετά το «Tout Peut Arriver» του Φιλίπ Λαμπρό το 1969 αποφάσισε να ακολουθήσει μαθήματα υποκριτικής, για να βρεθεί τον επόμενο χρόνο στο καστ του «Γονάτου της Κλαίρης» του Ερίκ Ρομέρ, σκηνοθέτη με τον οποίο θα συνεργαστεί άλλες πέντε φορές. Πρωταγωνιστής σε ταινίες των Κλοντ Σαμπρόλ («Violette Noziere» ), Κώστα Γαβρά («Conseil de Famille» ), Κλοντ Λελούς («Tout ca… Pour ca» ) και Ναγκίσα Όσιμα («Μαξ, Αγάπη μου» ), τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε σαν ένας ντελικάτος κωμικός που έκλεψε την παράσταση σε επιτυχίες σαν τις «Γυναίκες του Τελευταίου Ορόφου», την «Βόλτα με τον Μολιέρο» και την «Άλλη Μποβαρί».
Τον συναντήσαμε στο Παρίσι για το «Μυστικό του Δικαστή» του Κριστιάν Βενσάν, μια δραμεντί όπου υποδύεται έναν ιδιότροπο πρόεδρο κακουργιοδικείου και για την οποία κέρδισε το βραβείο ερμηνείας στο τελευταίο φεστιβάλ Βενετίας. Όπως διαπιστώσαμε σύντομα όμως, μια συνέντευξη μαζί του δεν μπορεί να έχει προκαθορισμένο θέμα, σύντομες απαντήσεις και προβλέψιμη εξέλιξη.
Η ταινία βγήκε στις γαλλικές αίθουσες πέντε μόλις μέρες μετά τα τραγικά γεγονότα του Παρισιού τον περασμένο Νοέμβρη, κατάφερε όμως να σημειώσει μεγάλη εμπορική επιτυχία, φτάνοντας το 1.000.000 θεατές.
Είχε προηγηθεί το Charlie και μετά τις 13 Νοεμβρίου ήμασταν όλοι διπλά σοκαρισμένοι. Καταλάβαμε ότι πυροβολήθηκε μια θρησκεία, μια κοινωνική τάξη, ένας ολόκληρος τρόπος ζωής. Επίσης όλοι κατάλαβαν ότι δεν μπορεί κανείς να νιώσει ασφαλής σε καμιά μεγάλη δυτική πόλη πια… Παραλύεις, αλλά το σώμα σου και το μυαλό σου σού λένε να αντιδράσεις. Σου λένε να γυρίσεις από τα μεγάλα ανθρώπινα προβλήματα στα μικρά και καθημερινά, γιατί αλλιώς δεν μπορείς να προχωρήσεις. Οπότε ο κόσμος βρήκε το σινεμά σαν μια διέξοδο, μια αναγκαία εκτόνωση. Δεν γίνεται πάντα αυτό, δεν έγινε τον περσινό Ιανουάριο μετά το Charlie Hebdo, αλλά φαίνεται πως η ταινία μας, που βγήκε μόλις πέντε μέρες μετά τα γεγονότα, μίλησε στο κοινό με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Νιώθω πολύ χαρούμενος γιατί τα βραβεία που σου δίνουν οι συνάδελφοί σου είναι πολύ σημαντικά, αλλά η επιδοκιμασία των θεατών είναι σημαντικότερη.
Αν και εκτός οθόνης είστε εκφραστικότατος και εξωστρεφής, κάνατε το ρόλο του ιδιότροπου, αυστηρού δικαστή εντελώς δικό σας. Θα μπορούσατε νε εξασκήσετε ένα τέτοιο επάγγελμα;
Το δικό μου επάγγελμα είναι αυτό του ηθοποιού. Όχι γιατί αποφάσισα να υπηρετήσω κάτι υψηλό, κάτι σπουδαίο, αλλά γιατί δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Με συνδέει κάτι κοινό με ένα δικαστικό; Δεν νομίζω, αν και στις δυο δουλειές απαιτείται ο ύψιστος βαθμός αφοσίωσης. Εγώ όταν ερμηνεύω ένα ρόλο έχω σχεδόν πάντα στον νου μου τον Λουί Ζουβέ. Ο Λουί Ζουβέ ήταν ένας πολύ, πολύ, πολύ μεγάλος ηθοποιός… Έδωσε στην υποκριτική θεϊκές διαστάσεις. Ήταν και παραμένει το πρότυπό μου και κάθε φορά σκέφτομαι πως θα ήταν αν ερμήνευε αυτός το ρόλο στη θέση μου… Τέλος πάντων, μιας και άλλη ήταν η ερώτηση, σας απαντώ πως δεν θα μπορούσα να υπάρξω δικαστής. Δεν μου ταιριάζει.
Πως ήταν η συνεργασία σας με την Σίντσε Μπάμπετ Κνούτσεν; Μια Δανέζα ηθοποιό διαφορετική από το δικό σας στιλ;
Η κυρία Κνούτσεν είναι μια πραγματική γυναίκα. Ούτε φτηνό θηλυκό ούτε πλαστική γκόμενα. Είναι σέξι, αλλά με έναν πιο βαθύ, πνευματικό τρόπο, ο οποίος απλώνεται σε κάθε της κίνηση και σε κάθε της βλέμμα. Έχει ένα εσωτερικό φως που την κάνει να λάμπει. Μια πραγματική γυναίκα 45 χρονών και Δανέζα. Κι όταν είσαι Δανέζα, δεν είσαι Γαλλίδα. Κι όταν είσαι Δανέζα ηθοποιός, δεν είσαι ούτε Γαλλίδα ηθοποιός ούτε Ιταλίδα ηθοποιός. Ξέρετε, οι βορειοευρωπαίοι έχουν μια αυστηρότητα και ταυτόχρονα μια αυτοσυγκράτηση στον τρόπο που πλησιάζουν όλα τα πράγματα. Εμείς είμαστε διαφορετικοί. Μεσογειακοί, φασαριόζοι, με ταπεραμέντο. Η δική μου καταγωγή είναι από την Ιταλία, οπότε νιώθω και κινούμαι ως νότιος. Καταλαβαίνω όμως τη διαφορετική νοοτροπία, την οποία επιβεβαιώνω κάθε φόρα που περιοδεύω με ένα θεατρικό. Συνηθίζω τότε να πηγαίνω και να παρακολουθώ τον άνθρωπο στο ταμείο που κόβει τα εισιτήρια. Στο Βέλγιο για παράδειγμα, όταν είμαστε στο βορρά σηκώνει τηλέφωνα από το πρωί και πληροφορεί το κοινό πως «η παράσταση αρχίζει στις 8.30. Θα σας συμβούλευα να είστε εδώ μισή ώρα πριν να βγάλετε το εισιτήριό σας». Οι Φλαμανδοί ακολουθούν πάντα το πρόγραμμα με τάξη και ηρεμία. Στο νότο της ίδιας χώρας, αντίθετα, τίποτα δεν συμβαίνει κατά τη διάρκεια της μέρας. Στις 8.20 γύρω στα εκατό άτομα σπρώχνονται και φωνάζουν μπροστά στο ταμείο για να βγάλουν εισιτήριο, διαμαρτύρονται μάλιστα αν δεν βρουν καλή θέση. Η κυρία Κνούτσεν, λοιπόν, ανήκει στην πρώτη ευρωπαϊκή οικογένεια. Είναι άμεση, προετοιμασμένη και πάντα στο σωστό τόνο. Αυτή τη φλόγα που έχουμε εμείς οι Λατίνοι και μας κάνει τόσο ζωντανούς κι απρόβλεπτους, σ’ εκείνην είναι εσωτερική. Την ελέγχει, χωρίς να την αφήνει να την παρασύρει. Καταλάβατε;
Βέβαια… Έχετε δηλώσει πρόσφατα πως ενώ ξεκινήσατε να παίζετε για τον εαυτό σας, έχετε πλέον μάθει πως πρέπει να παίζετε για το σκηνοθέτη…
Παίζω κατά μέσο όρο σε μια ταινία το χρόνο, αφιερώνοντας στο σινεμά πολύ λιγότερη ενέργεια απ’ ότι στο θέατρο. Εκεί ο ηθοποιός είναι μπροστά. Και να θέλεις, δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά. Στον κινηματογράφο, όμως, υπακούς στις εντολές άλλων. Πρέπει να υπακούς στις εντολές άλλων. Διαλέγεις το ρόλο που σου ταιριάζεις, φοράς τα ρούχα του, μπαίνεις στο πετσί του και ακολουθείς πια την ίδια την ταινία, την οποία οδηγεί ο σκηνοθέτης. Για μένα το σημαντικό είναι να διαλέξω το ρόλο ο οποίος και μου ταιριάζει και μ’ ενδιαφέρει. Δεν μπορώ να υποδυθώ τα πάντα. Αυτό που λένε «ο σπουδαίος ηθοποιός μπορεί να παίξει τα πάντα» δεν έχει νόημα. Πείτε πως ζητάνε από μένα να υποδυθώ τον ήρωα. Πώς να το κάνω; Δεν νιώθω ηρωικά, δεν είμαι αλτρουιστής ούτε γενναίος. Αντίθετα, είμαι ένας μέσος άνθρωπος που ζηλεύει, που στεναχωριέται με τις επιτυχίες των άλλων, που του αρέσουν οι γυναίκες, τα λεφτά, η καλή ζωή… Γι’ αυτό είμαι και δεξιός, ενώ σχεδόν όλοι οι καλλιτέχνες, όπως και όλοι οι δημοσιογράφοι, είναι αριστεροί. Εγώ είμαι συμφεροντολόγος, άνθρωπος με πολλά ελαττώματα. Με κάνει αυτό πιο ενδιαφέροντα ως κινηματογραφικό ήρωα; Πιθανόν… Πάντως εγώ δεν μπορώ να υποδυθώ κάτι πολύ μακριά από τον πραγματικό χαρακτήρα μου, κάποιον τον οποίον δεν καταλαβαίνω. Μπορώ να υποδυθώ έναν ήρωα της Marvel; Έστω κι αν μιλάει γαλλικά. Ενώ έναν ήρωα του Μολιέρου, μάλιστα…
