16 Jul ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΝΣΚ
Με τον πρόσφατο ΝΟΜΟ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4170/2013 (ΦΕΚ Α 163 12.7.2013) τροποποιήθηκε σημαντικός αριθμός των διατάξεων που αφορούν στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Επιφυλασσόμαστε να κωδικοποιήσουμε το νόμο 3086/2002 και σας ενημερώνουμε για τις νέες εξελίξεις του ΝΣΚ το οποίο φαίνεται να αναλαμβάνει πλήρως το ρόλο του νομικού παραστάτη του δημοσίου …
ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Άρθρο 39
Θέματα λειτουργίας Ν.Σ.Κ.
Οι παράγραφοι 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 5 του ν. 3086/ 2002 (Α’ 324) αντικαθίστανται ως εξής:
«1. Το Ν.Σ.Κ., ως συλλογικό όργανο, λειτουργεί σε Ολομέλεια, πλήρη και τακτική, Τμήματα και
Τριμελείς Επιτροπές.
2. Η Πλήρης Ολομέλεια αποτελείται από τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους και τους Νομικούς
Συμβούλους του Κράτους και συνεδριάζει νομίμως όταν παρίστανται περισσότερα από τα μισά
μέλη της, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά. Εισηγητής ορίζεται ένα από τα μέλη της. Συνεισηγητής
ορίζεται ο αρχικός εισηγητής της υπό θεσης στην περίπτωση που ο τελευταίος δεν αποτελεί μέλος
της.
Η Τακτική Ολομέλεια αποτελείται από τις συνθέσεις Α’ και Β’. Με απόφαση του Προέδρου,
καθορίζονται, κατά την έναρξη κάθε δικαστικού έτους, τα Τμήματα που συμμετέχουν σε καθεμία
από τις συνθέσεις της Τακτικής Ολομέλειας. Οι υποθέσεις εισάγονται προς συζήτηση στη σύνθεση
της Τακτικής Ολομέλειας στην οποία συμμετέχουν τα μέλη του Τμήματος που ζήτησε την
παραπομπή. Σε κάθε άλλη περίπτωση η υπόθεση εισάγεται στη σύνθεση εκείνη στην οποία
συμμετέχει το Γραφείο Νομικού Συμβούλου στο οποίο υπεβλήθη το ερώτημα. Εισηγητής ορίζεται
μέλος της ή Πάρεδρος.
Η Τακτική Ολομέλεια συνεδριάζει νομίμως με παρουσία των δύο τρίτων τουλάχιστον των μελών
της.
Στην Ολομέλεια, πλήρη ή τακτική, προεδρεύει ο Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ. και αν δεν υπάρχει, είναι
απών ή κωλύεται, ο αρχαιότερος από τους Αντιπροέδρους που παρίστανται.
3. Ο αριθμός και η συγκρότηση των Τμημάτων ορίζεται για κάθε δικαστικό έτος με απόφαση του
Προέδρου του Ν.Σ.Κ.. Τα Τμήματα συνεδριάζουν νομίμως αν παρίσταται το μισό πλέον ενός των
μελών του, που συμμετέχουν σε αυτά. Στα Τμήματα προεδρεύει Αντιπρόεδρος και αν δεν υπάρχει,
απουσιάζει ή κωλύεται ο αρχαιότερος Νομικός Σύμβουλος από αυτούς που παρίστανται. Ο
Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ. μπορεί να προεδρεύει σε οποιοδήποτε Τμήμα. Εισηγητής ορίζεται μέλος του ή
Πάρεδρος.
4. Στην Ολομέλεια, πλήρη και τακτική, και τα Τμήματα του Ν.Σ.Κ. επιτρέπεται να συμμετέχουν έως
τρεις Πάρεδροι με γνώμη χωρίς ψήφο. Με απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ. ορίζεται για το
σκοπό αυτόν, ανά τρίμηνο, υπηρεσία Παρέδρων, τριών ως τακτικών και τριών ως
αναπληρωματικών. Στις συνεδριάσεις μπορεί, επίσης, να παρίστανται λειτουργοίτου Ν.Σ.Κ., οι
οποίοι έχουν συμμετάσχει στο χειρισμό των υποθέσεων που συζητούνται. Στην Ολομέλεια και τα
Τμήματα, χρέη γραμματέα, όταν τούτο είναι αναγκαίο, ασκεί Δικαστικός Πληρεξούσιος Α’ που
ορίζεται από τον Πρόεδρο.»
Άρθρο 40
Γνωμοδοτήσεις Ν.Σ.Κ.
1. Η παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται, ως εξής:
«1. Οι Τριμελείς Επιτροπές γνωμοδοτούν: Για τη συμβιβαστική επίλυση διαφορών ή αναγνώριση
απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, τη μη άσκηση αγωγών ή άλλων ενδίκων βοηθημάτων και
ενδίκων μέσων από το Δημόσιο, την παραίτηση από αγωγές ή άλλα ένδικα βοηθήματα και ένδικα
μέσα που ασκήθηκαν από αυτό, την αποδοχή αγωγών ή άλλων ενδίκων βοηθημάτων και ενδίκων
μέσων που ασκήθηκαν κατά του Δημοσίου, εφόσον το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπερβαίνει το
ποσό της καθ’ ύλην αρμοδιότητας του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Εξαιρούνται οι υποθέσεις που
αφορούν περιοδικές παροχές ή υποθέσεις που μπορεί να έχουν ευρύτερες δημοσιονομικές
επιπτώσεις.
Ειδικά επί δικαστικών αποφάσεων, οι οποίες είναι καταρχήν ανέκκλητες και συγχρόνως δεν
υπόκεινται παραδεκτά σε αίτηση αναιρέσεως, αν δεν συντρέχουν λόγοι για την κατ’ εξαίρεση
άσκηση ενδίκου μέσου, οι Τριμελείς Επιτροπές αποφαίνονται με σχετική πράξη, που υπογράφεται
από τα μέλη που τις συγκροτούν, χωρίς να ακολουθείται η διαδικασία εισηγήσεως και πρακτικού.
Με πρακτικό γνωμοδότησης της Ολομέλειας μπορεί να παραπέμπεται στις Τριμελείς Επιτροπές
κατηγορία υποθέσεων, μολονότι το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα
τους, εφόσον οι υποθέσεις αυτές είναι όμοιες κατά το πραγματικό και νομικό μέρος και τα
ανακύπτοντα ζητήματα έχουν ήδη αντιμετωπισθεί από την Ολομέλεια και έχει κριθεί ότι παρέλκει η
εισαγωγή τους στο Τμήμα ή στην Ολομέλεια.
Η Τριμελής Επιτροπή της Κεντρικής Υπηρεσίας αποφαίνεται σε θέματα αρμοδιότητας της για
υποθέσεις επαρχιών στις οποίες δεν λειτουργούν Δικαστικά Γραφεία ή αν στα Δικαστικά Γραφεία
που λειτουργούν δεν είναι δυνατή η συγκρότηση Επιτροπής ή σε υποθέσεις Γραφείων Νομικών
Συμβούλων ή Ειδικών Γραφείων Νομικών Συμβούλων στα οποία δεν είναι δυνατή η συγκρότηση
Επιτροπής λόγω του αριθμού των μελών του Ν.Σ.Κ. που υπηρετούν σ’ αυτά. Με απόφαση του
Προέδρου του Ν.Σ.Κ. καθορίζεται ο τρόπος, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία άσκησης των
παραπάνω αρμοδιοτήτων.»
2. Η παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 3086/2002, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η Πλήρης Ολομέλεια γνωμοδοτεί:
α) Για την υποβολή διαφορών του Δημοσίου σε διαιτησία και την άσκηση ή μη ενδίκων
βοηθημάτων κατά των διαιτητικών αποφάσεων.
β) Για υποθέσεις, οι οποίες παραπέμπονται σε αυτήν από τον Πρόεδρο, την Τακτική Ολομέλεια και
την Ολομέλεια Διακοπών.
Η πλήρης Ολομέλεια, ως Διοικητική, εξετάζει νομικά ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος ή μείζονος
σημασίας, καθώς και ζητήματα σχετικά με τη δομή, την οργάνωση και τη λειτουργία του Ν.Σ.Κ. και
την υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών του. Συνέρχεται ύστερα από πρόσκληση του
Προέδρου της ή όταν ζητηθεί εγγράφως από το ένα τρίτο των μελών της. Σε περίπτωση που δεν
συγκληθεί μέσα σε δέκα ημέρες από τον Πρόεδρο, εκείνοι που ζήτησαν τη σύγκληση της μπορούν
να συγκαλέσουν την Ολομέλεια, με πρόσκληση τους, που γνωστοποιείται σε όλα τα μέλη της.
Η Τακτική Ολομέλεια, Α’ και Β’ Σύνθεση, γνωμοδοτεί:
α) Για υποθέσεις, οι οποίες παραπέμπονται σε αυτήν από τον Πρόεδρο ή το Τμήμα.
β) Σε ερωτήματα για τα οποία προηγήθηκε γνωμοδότηση Τμήματος, η οποία δεν έγινε αποδεκτή
από το αρμόδιο για την αποδοχή όργανο και ζητείται από αυτό η παραπομπή στην Ολομέλεια.
γ) Για τον ορισμό διαιτητών του Δημοσίου και
δ) Για κάθε υπόθεση, για την οποία στην κείμενη νομοθεσία προβλέπεται αρμοδιότητα της
Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ.»
3. Η παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Οι Γενικοί Γραμματείς Αποκεντρωμένης Διοίκησης μπορούν να απευθύνουν, για θέματα της
αρμοδιότητας τους τοπικού μόνο ενδιαφέροντος, ερωτήματα στις υπηρεσιακές μονάδες του
Νομικού Συμβουλίου του Κράτους της έδρας τους. Ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος τίθενται
υπόψη του αρμόδιου Υπουργείου, το οποίο αν κρίνει τούτο αναγκαίο διατυπώνει σχετικό
ερώτημα.»
Άρθρο 41
Πρακτικά Ν.Σ.Κ.
1. Η παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Για τις συνεδριάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των Τριμελών Επιτροπών
συντάσσονται πρακτικά. Εξαιρούνται από την τήρηση πρακτικών τα γνωμοδοτικά θέματα, εκτός
αν υποβληθεί σχετικό αίτημα από μέλος της Ολομέλειας ή του Τμήματος. Τα πρακτικά
γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις, των μεν Τριμελών Επιτροπών
υπογράφονται από αυτούς που μετέχουν, της δε Ολομέλειας και των Τμημάτων από εκείνον που
προεδρεύει και τον Εισηγητή της υπόθεσης. Οι γνωμοδοτήσεις της Ολομέλειας και των Τμημάτων
ομοίως υπογράφονται από εκείνον που προεδρεύει και τον Εισηγητή της υπόθεσης.»
2. Η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Τα πρακτικά γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις, καθώς και όσα
αναφέρονται σε περιοδικές παροχές, ανεξαρτήτως ποσού, εγκρίνονται από τον Υπουργό
Οικονομικών. Πρακτικά γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις με χρηματικό
αντικείμενο μέχρι ποσού 20.000 ευρώ εγκρίνονται από τον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ., εκτός εκείνων που
αφορούν υποθέσεις μείζονος σημασίας ή έχουν ευρύτερες δημοσιονομικές επιπτώσεις. Με απόφαση
του Υπουργού Οικονομικών, ύστερα από εισήγηση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., το ανωτέρω ποσό
μπορεί να αναπροσαρμόζεται. Με όμοια απόφαση μπορεί να ανατίθεται στον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ. η
έγκριση πρακτικών συγκεκριμένης κατηγορίας υποθέσεων ανεξαρτήτως ποσού. Με την εγκριτική
απόφαση επιτρέπεται η τροποποίηση των πρακτικών μόνο προς όφελος του Δημοσίου. Τα
πρακτικά σε υποθέσεις ακυρωτικής διαδικασίας εγκρίνονται από τον αρμόδιο κατά περίπτωση
Υπουργό.»
3. Στο άρθρο 7 του ν. 3086/2002 προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:
«6. Τα πρακτικά, πριν από την έγκριση τους, δεν δημιουργούν δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε
τρίτου, ούτε χορηγείται αντίγραφο αυτών. Μετά από την έγκριση τους δεν υπόκεινται σε έλεγχο
και αναρτώνται στο διαδίκτυο όσα αφορούν υποθέσεις χρηματικού αντικειμένου άνω των 150.000
ευρώ, καθώς και όσα αφορούν εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων και δεν προκύπτει ότι η
οικονομική τους αξία είναι μικρότερη των 150.000 ευρώ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών
Οικονομικών και Εσωτερικών, Διοικητικής Μεταρρύμμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης το
ανωτέρω ποσό μπορεί να αναπροσαρμόζεται.
Η Διοίκηση συμμορφώνεται υποχρεωτικά προς το περιεχόμενο των πρακτικών που έχουν εγκριθεί.
Τα πρακτικά γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις αποτελούν, μετά την πάροδο
εξήντα (60) ημερών από την έγκριση τους, εκτελεστούς τίτλους. Για τη συμμόρφωση προς αυτά
και την εκτέλεση τους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 1, 4 και 5 του ν.
3068/2002 (Α’ 274).
Οι διατάξεις των προηγουμένων εδαφίων εφαρμόζονται και για τις πράξεις των Τριμελών
Επιτροπών επί δικαστικών αποφάσεων που είναι κατά νόμο ανέκκλητες και συγχρόνως
αμετάκλητες, οι οποίες εκδίδονται σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 6»
Άρθρο 42
Καθήκοντα εκπροσώπου της Ελληνικής Δημοκρατίας
Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 3086/2002 προστίθενται εδάφια ως εξής: «Τα
καθήκοντα του εκπροσώπου της Ελληνικής Δημοκρατίας (Agent) είναι τα εξής: α) ορίζει τους
εκπροσώπους της Ελληνικής Δημοκρατίας ενώπιον του Δικαστηρίου, β) αλληλογραφεί και
συνεργάζεται με το Δικαστήριο για γενικότερα ζητήματα που ανακύπτουν ενώπιον αυτού και ιδίως
ενημερώνει το Δικαστήριο για κάθε ζήτημα που αφορά την εθνική έννομη τάξη, εφόσον ερωτηθεί,
γ) συνεργάζεται με τις αρμόδιες εθνικές υπηρεσίες, καθώς και τις υπηρεσίες του Συμβουλίου της
Ευρώπης, για τον προσδιορισμό των αναγκαίων μέτρων συμμόρφωσης (ατομικών και γενικών)
προς τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) και
παρακολουθεί την εξέλιξη των σχετικών εθνικών διαδικασιών, δ) ενημερώνει την Επιτροπή
Μονίμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρώπης, μέσω της Μόνιμης Ελληνικής
Αντιπροσωπείας, για την πορεία λήψης των γενικών και ειδικών μέτρων συμμόρφωσης προς τις
αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α., ε) ενημερώνει τις εθνικές Αρχές επί της σημαντικής νομολογίας του
Ε.Δ.Δ.Α., για την καλύτερη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
(Ε.Σ.Δ.Α.) σε εθνικό επίπεδο, στ) επιμελείται για την ενημέρωση των εθνικών Αρχών επί των
διαφόρων ψηφισμάτων (τελικών και προσωρινών) που υιοθετεί η Επιτροπή Μονίμων
Αντιπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρώπης, όταν παρακολουθεί τη συμμόρφωση των κρατών-
μελών στις αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α., ζ) ενημερώνει τις εθνικές Αρχές για έγγραφα και μνημόνια της
Υπηρεσίας Εκτέλεσης Αποφάσεων του Ε.Δ.Δ.Α. της Γραμματείας του Συμβουλίου της Ευρώπης, με
τα οποία τίθενται γενικές αρχές ως προς την εκτέλεση των αποφάσεων του Ε.Δ.Δ.Α., η) συμμετέχει
σε τακτική βάση στις σχετικές με την εκτέλεση των αποφάσεων του Ε.Δ.Δ.Α. συνόδους της
Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων δια μέλους του Ν.Σ.Κ. που έχει διατεθεί στη Μόνιμη Ελληνική
Αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο της Ευρώπης, θ) συμμετέχει είτε ο ίδιος είτε με άλλο μέλος του
Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που ορίζεται από αυτόν στην εθνική νομοπαρασκευαστική
διαδικασία, προς εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με εκείνο της Ε.Σ.Δ.Α. και ι) συνεργάζεται με τους
εκπροσώπους (Agents) των άλλων κρατών-μελών για κοινή αντιμετώπιση ζητημάτων που
αναφύονται είτε κατά τον χειρισμό των υποθέσεων ενώπιον του Ε.Δ.Δ.Α. είτε κατά το στάδιο της
εκτελέσεως των αποφάσεων του δικαστηρίου αυτού.»
Άρθρο 43
Γραμματεία
Το άρθρο 11 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 11 Γραμματεία
Η Γραμματεία του Ν.Σ.Κ. υπάγεται ως μονάδα απευθείας στον Πρόεδρο, διευθύνεται από Νομικό
Σύμβουλο του Κράτους ή Πάρεδρο.»
Άρθρο 44
Σχηματισμός Επιστημονικών Δραστηριοτήτων
και Δημοσίων Σχέσεων
Το άρθρο 13 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 13
Σχηματισμός Επιστημονικών Δραστηριοτήτων
και Δημοσίων Σχέσεων
Ο Σχηματισμός Επιστημονικών Δραστηριοτήτων και Δημοσίων Σχέσεων, στον οποίο προΐσταται
λειτουργός του Ν.Σ.Κ., είναι αρμόδιος για:
α) Την οργάνωση και λειτουργία της Βιβλιοθήκης του Ν.Σ.Κ.
β) Την οργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή λειτουργών του Ν.Σ.Κ.,
δικαστικών λειτουργών, μελών ΔΕΠ, δικηγόρων και άλλων επιστημόνων, με αντικείμενο τη
συζήτηση, διερεύνηση και ανάδειξη νομικών ζητημάτων που αφορούν ιδίως το Δημόσιο.
γ) Την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας και του ευρύτερου κοινού για τις
δραστηριότητες του Ν.Σ.Κ..
δ) Την οργάνωση άλλων εκδηλώσεων που αφορούν τη λειτουργία του Ν.Σ.Κ. και των λειτουργών
του.
ε) Την παρακολούθηση του επιστημονικού και ειδησεογραφικού τύπου σε σχέση με θέματα που
αφορούν τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία του Ν.Σ.Κ. και την εισήγηση, όποτε κρίνεται αναγκαίο,
των ενδεδειγμένων παρεμβάσεων.»
Άρθρο 45
Διεύθυνση Διοικητικού
και λειτουργικής υποστήριξης
Το άρθρο 15 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 15
Διεύθυνση Διοικητικού
και λειτουργικής υποστήριξης
Στη Διεύθυνση Διοικητικού και λειτουργικής υποστήριξης υπάγονται: α) Τμήμα Διοικητικού
Προσωπικού, β) Τμήμα Πρωτοκόλλου και Παραλαβής Δικογράφων, γ) Τμήμα Ευρετηρίου,
Εικονοποίησης και Καταχώρισης Δεδομένων, δ) Τμήμα Αρχείου, ε) Τμήμα Διεκπεραίωσης και στ)
Τμήμα Πληροφορικής και Υποστήριξης Συστημάτων.»
Άρθρο 46
Γραφείο Νομικού Συμβούλου
του Ν.Σ.Κ. στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
Στο άρθρο 19 του ν. 3086/2002 προστίθεται παράγραφος 2 ως εξής:
«2. α. Στον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) συνιστάται Γραφείο Νομικού
Συμβούλου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.). Το Γραφείο στελεχώνεται με ένα
Νομικό Σύμβουλο του Κράτους και ένα Πάρεδρο του Ν.Σ.Κ..
β. Στην αρμοδιότητα του Γραφείου Νομικού Συμβούλου του Ν.Σ.Κ. ανήκει η γενική εποπτεία της
Διεύθυνσης Νομικών Υποθέσεων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., που προβλέπεται από το άρθρο 23 του ν.
3918/2011 (Α’ 31) όπως ισχύει, και η γνωμοδότηση, κατά τη διαδικασία που διέπει το Ν.Σ.Κ., επί
ερωτημάτων που υποβάλλονται από τον Πρόεδρο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ..
γ. Ύστερα από γνώμη της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ, με απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., που
δημοσιεύεται με ανάρτηση επί δεκαήμερο στα Κεντρικά Καταστήματα του Ν.Σ.Κ. και του
Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ορίζονται η διαδικασία άσκησης της εποπτείας, όπως κατανομή της ύλης, διαδικασία
αποδοχής αποφάσεων και γνωμοδοτήσεων, άσκησης ένδικων βοηθημάτων και μέσων,
αναγνώρισης απαιτήσεων, δικαστικών και εξώδικων συμβιβασμών και κάθε άλλο σχετικό θέμα και
λεπτομέρεια. Για την ανάρτηση συντάσσονται πρωτόκολλα από το Ν.Σ.Κ. και τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. τα
οποία τηρούνται στο Ν.Σ.Κ..
δ. Οι οργανικές θέσεις των Νομικών Συμβούλων του Κράτους αυξάνονται κατά μία και ανέρχονται
συνολικά σε πενήντα επτά (57).»
Άρθρο 47
Στο άρθρο 20 του ν. 3086/2002, όπως ισχύει, προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:
«6. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού,
ύστερα από σύμφωνη γνωμοδότηση της Διοικητικής Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ., η ρύθμιση της
παραγράφου 5 μπορεί να επεκτείνεται και σε άλλες κατηγορίες υποθέσεων.»
Άρθρο 48
Ανάθεση εκκρεμών δικαστικών
υποθέσεων στο Ν.Σ.Κ.
Στο άρθρο 22 του ν. 3086/2002 προστίθεται παράγραφος 3Α, ως εξής:
«3Α. Αν με διάταξη νόμου προβλέπεται η διαδοχή καταργούμενου νομικού προσώπου δημοσίου
δικαίου ή φορέα από το Δημόσιο και η άσκηση των αρμοδιοτήτων του από δημόσια υπηρεσία, οι
εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις ανατίθενται στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και η συνέχιση
των δικών τελεί υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α. Οι δικαστικοί φάκελοι και, χωριστά, οι
αντίστοιχοι υπηρεσιακοί μαζί με αναλυτικό σημείωμα στο οποίο θα αναφέρεται το περιεχόμενο
τους και οι ενέργειες που έχουν γίνει, διαβιβάζονται από το καταργούμενο νομικό πρόσωπο στη
δημόσια υπηρεσία, στην οποία μεταφέρεται η σχετική αρμοδιότητα. Ειδικά το σημείωμα που
αφορά τους δικαστικούς φακέλους περιλαμβάνει περιγραφή της δικαστικής πορείας της υπόθεσης,
τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν και τις υπάρχουσες προθεσμίες, β. Οι δικαστικοί φάκελοι
διαβιβάζονται από τη διοικητική υπηρεσία στην αρμόδια μονάδα του Νομικού Συμβουλίου του
Κράτους.
Το δικαστήριο στο οποίο εκκρεμεί η υπόθεση, ύστερα από σχετικό αίτημα του εκπροσώπου του
Δημοσίου, αναβάλλει την εκδίκαση της για έξι (6) μήνες. Αν μέσα στο διάστημα αυτό δεν έχει
περαιωθεί η διαδικασία παράδοσης του οικείου δικαστικού φακέλου, το δικαστήριο, ύστερα από
αιτιολογημένο αίτημα του εκπροσώπου του Δημοσίου στο οποίο προσδιορίζονται οι λόγοι της
καθυστέρησης, αναβάλλει την εκδίκαση της υπόθεσης για τρεις (3) μήνες ακόμη και μπορεί να
επιβάλει στον υπαίτιο υπάλληλο την προβλεπόμενη στο άρθρο 205 του Κ.Πολ.Δ. χρηματική ποινή.»
Άρθρο 49
Εκκαθάριση δαπανών Ν.Σ.Κ.
1. Στον ν. 3086/2002 προστίθεται άρθρο 23 Α, ως εξής:
«Άρθρο 23 Α
1. Δαπάνες που εκκαθαρίζονται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και αφορούν αμοιβές και
έξοδα φυσικών ή νομικών προσώπων που ενεργούν για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου,
όπως δικηγορικές εταιρείες, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές, μεταφραστές, πραγματογνώμονες,
συμβολαιογράφοι, καθώς και δαπάνες για δημοσιεύσεις στον τύπο και μετακινήσεις μελών του
Ν.Σ.Κ. που σχετίζονται με δικαστικές ενέργειες, υπάγονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 9 του
π.δ. 113/2010 (Α’ 194) και βαρύνουν τους αντίστοιχους Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Ν.Σ.Κ.,
του εκάστοτε τρέχοντος οικονομικού έτους, εντός του οποίου εκκαθαρίζονται.
2. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ν.Σ.Κ.), κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του και,
ιδίως, στο πλαίσιο χορήγησης εντολών για τον χειρισμό υποθέσεων που εκκρεμούν στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) και στα άλλα δικαστήρια της αλλοδαπής
επιτρέπεται να αναθέτει, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, τη μετάφραση δικογράφων ή
στοιχείων δικογραφιών σε μεταφραστικά γραφεία ή σε ιδιώτες μεταφραστές. Οι σχετικές δαπάνες
διενεργούνται σε βάρος των πιστώσεων που εγγράφονται προς τούτο στον οικείο Ειδικό Φορέα /
Κ.Α.Ε. που ζητεί την παροχή των υπηρεσιών αυτών.»
2. Εκκρεμείς δαπάνες των ανωτέρω κατηγοριών που πραγματοποιήθηκαν καθ’ υπέρβαση των
εγγεγραμμένων πιστώσεων ή χωρίς την τήρηση των διαδικασιών που προβλέπονται από τις
κείμενες περί αναλήψεως υποχρεώσεων διατάξεις, δύνανται να πληρωθούν σε βάρος των
πιστώσεων του προϋπολογισμού του Ν.Σ.Κ. τρέχοντος οικονομικού έτους, εφόσον πληρούνται οι
λοιπές προϋποθέσεις νομιμότητας και κανονικότητας αυτών.
Άρθρο 50
Δικηγόροι του Δημοσίου
Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 24 του ν. 3086/2002 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Οι δικηγόροι του Δημοσίου, για τις υπηρεσίες που παρέχουν προς αυτό, φορολογούνται με βάση
τις αμοιβές που τους καταβάλλονται κατά τα ανωτέρω από το Δημόσιο επί τη βάσει των κατά
παραπομπή διατάξεων του Κώδικα των Δικηγόρων ως ίσχυαν κατά το χρόνο που τέθηκε σε ισχύ ο
ν. 3086/2002. Διατάξεις που θεσπίζουν τεκμαρτό εισόδημα, ανώτερο των καταβληθέντων από το
Δημόσιο ποσών, δεν εφαρμόζονται ως προς το εισόδημα που προκύπτει από τις συγκεκριμένες
αμοιβές. Αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων του προηγούμενου
εδαφίου, δεν εφαρμόζονται στις αμοιβές που καθορίζονται κατά την παρούσα παράγραφο.»
Άρθρο 51
Δικηγορικές Εταιρείες και δικηγόροι της αλλοδαπής
Μετά το άρθρο 25 του ν. 3086/2002 προστίθεται άρθρο 25Α, ως εξής: «Άρθρο 25Α Δικηγορικές
Εταιρείες και Δικηγόροι της αλλοδαπής
1. Με απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., που εκδίδεται είτε με δική του πρωτοβουλία είτε ύστερα
από αίτημα Υπουργείου, νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή Αρχής, των οποίων η νομική
υπηρεσία διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ., ορίζονται δικηγορικές εταιρείες ή δικηγόροι στην αλλοδαπή είτε
για την παροχή νομικών υπηρεσιών είτε ειδικότερα για τη δικαστική εκπροσώπηση του Κράτους ή
των λοιπών ανωτέρω φορέων ενώπιον δικαστηρίων ή αρχών στην αλλοδαπή.
2. Η δαπάνη για την αμοιβή των υπηρεσιών των ανωτέρω εταιρειών ή δικηγόρων και τα λοιπά
έξοδα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του φορέα που ζητεί την παροχή νομικών υπηρεσιών. Αν η
απόφαση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 έχει εκδοθεί ύστερα από αίτημα του Υπουργού
Οικονομικών, η δαπάνη και τα έξοδα που προβλέπονται στο προηγούμενο εδάφιο βαρύνουν τον
προϋπολογισμό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
3. Οι δικηγορικές εταιρείες ή οι δικηγόροι υποχρεούνται να ενημερώνουν το Ν.Σ.Κ. για κάθε
ενέργεια τους σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, καθώς και για το ύψος της οφειλόμενης για το
συγκεκριμένο στάδιο αμοιβής, η οποία καταβάλλεται μετά το πέρας της σχετικής διαδικασίας.
4. Πριν από την άσκηση οποιουδήποτε ενδίκου βοηθήματος ή ενδίκου μέσου, καθώς και για τη
συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς απαιτείται σχετική άδεια του Ν.Σ.Κ., η οποία χορηγείται,
ύστερα από πρόταση της δικηγορικής εταιρείας ή του δικηγόρου, με πρακτικό γνωμοδότησης.
5. Με απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών, ύστερα από γνώμη του Προέδρου του Ν.Σ.Κ.,
ορίζεται η διαδικασία και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή του άρθρου αυτού.»
Άρθρο 52
Λειτουργοί του Ν.Σ.Κ.
Η παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Λειτουργοί του Ν.Σ.Κ. είναι: ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, οι Νομικοί Σύμβουλοι, οι Πάρεδροι,
οι Δικαστικοί Πληρεξούσιοι Α’, οι Δικαστικοί Πληρεξούσιοι και οι Δόκιμοι Δικαστικοί Πληρεξούσιοι.»
Άρθρο 53
Ορκος
Η παρ. 6 του άρθρου 28 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«6.0 όρκος έχει ως εξής: «Ορκίζομαι να φυλάττω πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο Σύνταγμα και
τους νόμους και να εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου.» Κατ’ επιλογή του
διοριζόμενου αντί θρησκευτικού όρκου μπορεί να παρασχεθεί η ακόλουθη διαβεβαίωση: «Δηλώνω,
επικαλούμενος την τιμή και τη συνείδηση μου, ότι θα φυλάττω πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο
Σύνταγμα και τους νόμους και ότι θα εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου.»
Στην περίπτωση της παραγράφου 2 του άρθρου 30 κατά την ορκοδοσία αντί της λέξης «πατρίδα»
χρησιμοποιείται η λέξη «Ελλάδα». Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται το άρθρο 19 του Κώδικα
Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., που κυρώθηκε με το ν. 3528/2007 (Α’
26).»
Άρθρο 54
Η παρ. 7 του άρθρου 30 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Δικαστικές αποφάσεις ή διοικητικές πράξεις που βεβαιώνουν την ηλικία ή διορθώνουν τις
σχετικές εγγραφές δεν λαμβάνονται υπόψη.»
Άρθρο 55
Αναδιορισμός
1. Το άρθρο 36 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 36 Αναδιορισμός
1. Επιτρέπεται ο αναδιορισμός λειτουργού του Ν.Σ.Κ. μέχρι και το βαθμό του Παρέδρου, που
παραιτήθηκε ή απολύθηκε λόγω σωματικής ή πνευματικής ανικανότητας, σε κενή θέση,
ομοιόβαθμη με εκείνη από την οποία είχε παραιτηθεί ή απολυθεί, εφόσον: α) είχε τριετή
τουλάχιστον υπηρεσία, β) ζητήσει τον αναδιορισμό του μέσα σε αποκλειστική προθεσμία πέντε (5)
ετών από την απόλυση του, γ) έχει όλα τα τυπικά προσόντα, που απαιτούνται για το διορισμό,
πλην της ηλικίας και δ) δεν έχει κώλυμα διορισμού.
2. Ο αναδιορισμός γίνεται ύστερα από γνωμοδότηση της δευτεροβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής,
που προβλέπεται για τους πολιτικούς διοικητικούς υπαλλήλους, με την οποία διαπιστώνεται ότι
αποκαταστάθηκε η ικανότητα του, σε βαθμό που να του επιτρέπει την πλήρη άσκηση των
καθηκόντων του βαθμού του.
3. Για τον αναδιορισμό αποφαίνεται το αρμόδιο Υπηρεσιακό Συμβούλιο, το οποίο καθορίζει και την
αρχαιότητα αυτού που αναδιορίζεται, χωρίς συνυπολογισμό του εκτός υπηρεσίας διανυθέντος
χρόνου.
4. Κατά τα λοιπά, οι διατάξεις που αναφέρονται στο διορισμό ισχύουν και για τον αναδιορισμό.»
2. Το άρθρο 36 του ν. 3086/2002, όπως τροποποιείται με τη διάταξη της παραγράφου 1 του
παρόντος άρθρου, καταλαμβάνει μόνο τις περιπτώσεις παραίτησης ή απόλύσης λειτουργών του
Ν.Σ.Κ. που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Οι περιπτώσεις παραίτησης
ή απόλυσης λειτουργών του Ν.Σ.Κ. πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εξακολουθούν να
καταλαμβάνονται από τη διάταξη του άρθρου 36 του ν. 3086/2002 όπως αυτή ίσχυε πριν την
τροποποίηση της με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.
Άρθρο 56
Στο άρθρο 37 του ν. 3086/2002 προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Οι διατάξεις των δύο τελευταίων εδαφίων της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3094/2003 (Α’ 10)
εφαρμόζονται και για τα μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κατά την εκτέλεση των
πάσης φύσεως καθηκόντων τους.»
Άρθρο 57
Η παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται να εκλέγονται μέλη της Ακαδημίας ή μέλη Δ.Ε.Π. Ανώτατων
Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, καθώς και να μετέχουν σε συμβούλια, επιτροπές ή ομάδες εργασίας.»
Άρθρο 58
Η περίπτωση δ’ της παρ. 2 του άρθρου 54 του ν. 3086/ 2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«δ) Έναν διοικητικό υπάλληλο με βαθμό Α’ή Β’, που εκλέγεται με αναπληρωτή βαθμού Α’ή Β’, από
τη Γενική Συνέλευση του συνδικαλιστικού οργάνου των διοικητικών υπαλλήλων του Ν.Σ.Κ.,
σύμφωνα με τη διαδικασία εκλογής του Διοικητικού Συμβουλίου του συνδικαλιστικού οργάνου
αυτού. Ο τακτικός και ο αναπληρωτής διοικητικός υπάλληλος θα πρέπει να ανήκουν σε
διαφορετική κατηγορία. Προς τούτο, πριν από τη συγκρότηση του Συμβουλίου, απευθύνεται
πρόσκληση στο συνδικαλιστικό όργανο για να εκλέξει το παραπάνω μέλος του Συμβουλίου με τον
αναπληρωτή του. Αν δεν το εκλέξει, μέσα σε είκοσι ημέρες, η συγκρότηση του Συμβουλίου γίνεται
και χωρίς το μέλος αυτό.»
Άρθρο 59
Το άρθρο 58 του ν. 3086/2002 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Όπου στις κείμενες διατάξεις αναφέρεται Δικαστικός Αντιπρόσωπος Α’ τάξεως, Δικαστικός
Αντιπρόσωπος και Δόκιμος Δικαστικός Αντιπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
νοούνται, αντίστοιχα, Δικαστικός Πληρεξούσιος Α’, Δικαστικός Πληρεξούσιος και Δόκιμος
Δικαστικός Πληρεξούσιος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
2. Λειτουργοίτου Ν.Σ.Κ. που έχουν ορισθεί ως μέλη σε διοικητικά συμβούλια ή όργανα διοίκησης
οργανισμών και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα των άρθρων 9 παρ. 1 του ν.
1232/1982 (Α’ 22) και 1 παρ. 6 του ν. 1256/1982 (Α’ 65) ή των επιχειρήσεων που υπάγονται στα
κεφάλαια Α’ και Β’ του ν. 3429/2005 (Α’ 314), με υπόδειξη του Ελληνικού Δημοσίου ή δυνάμει
ειδικών διατάξεων που προβλέπουν τη συμμετοχή τους, συνεχίζουν να μετέχουν σε αυτά μέχρι τη
λήξη της θητείας τους.»
Άρθρο 60
Υπηρεσία Επιθεώρησης
Το άρθρο 32 του π.δ. 238/2003 (Α’ 214) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 32 Υπηρεσία Επιθεώρησης
1. Η Υπηρεσία Επιθεώρησης αποτελείται από έναν Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του
Κράτους ως Προϊστάμενο και από δύο Νομικούς Συμβούλους, οι οποίοι ορίζονται με απόφαση του
Προέδρου, με διετή θητεία, και οι οποίοι απαλλάσσονται κατά τη διάρκεια της θητείας τους από
κάθε άλλη υπηρεσία. Επιτρέπεται η συμμετοχή τους στα Τμήματα και την Ολομέλεια.
2. Η Υπηρεσία Επιθεώρησης: α) καθορίζει ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους και κριτήρια για την
αξιολόγηση των υπηρεσιακών μονάδων του Ν.Σ.Κ. και την απόδοση των λειτουργών του, β)
παρακολουθεί, ελέγχει και αξιολογεί το έργο των υπηρεσιακών μονάδων του Ν.Σ.Κ., των
λειτουργών του και των εξωτερικών συνεργατών του Ν.Σ.Κ., γ) συγκεντρώνει στοιχεία για τον
αριθμό, το είδος και τη σοβαρότητα των δικαστικών και εξώδικων υποθέσεων, δ) υποβάλλει τον
Ιανουάριο κάθε έτους αναλυτική έκθεση προς τον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ., με την οποία αξιολογεί
ποιοτικά και ποσοτικά το έργο των υπηρεσιακών μονάδων του Ν.Σ.Κ. και διατυπώνει προτάσεις
για τη βελτίωση της λειτουργίας και της οργάνωσης τους, οι οποίες ενσωματώνονται στην ετήσια
έκθεση του άρθρου 3 και ε) διενεργεί την τακτική και έκτακτη επιθεώρηση των λειτουργών του
Ν.Σ.Κ. και συντάσσει τις σχετικές εκθέσεις επιθεώρησης.
3. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Οικονομικών, καθορίζονται ο
τρόπος και οι λοιπές προϋποθέσεις αξιολόγησης και επιθεώρησης.»
Άρθρο 61
Το τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 2882/2001 (Α’ 17), όπως ισχύει,
αντικαθίσταται ως εξής:
«Κατά τη σύναψη της σχετικής σύμβασης το Δημόσιο εκπροσωπείται από τον Γενικό Γραμματέα
Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή κατά περίπτωση, από τον αρμόδιο Υπουργό ή από τον Υπουργό
Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, οι οποίοι δύνανται να εξουσιοδοτήσουν εγγράφως για την
υπογραφή αυτής τον Προϊστάμενο της οικείας Κτηματικής Υπηρεσίας ή άλλης υπηρεσίας του
νομού.»