Ο τεκτονισμός στο ΣτΕ

Ο τεκτονισμός στο ΣτΕ

Ο ελευθεροτεκτονισμός είναι ένα παγκόσμιο σύστημα αδελφοτήτων, που ξεκίνησε κατά τα τέλη του 16ου / αρχές του 17ου αιώνα και αριθμεί γύρω στα 5 εκατομμύρια μέλη. Σε πολλές χώρες του κόσμου η ιδιότητα του ελευθεροτέκτονα είναι τίτλος τιμής και ένδειξη ελευθεροφροσύνης συνδέεται δε με προοδευτικές αντιλήψεις και δημοκρατικές ιδέες. Η ορθόδοξη εκκλησία καταδικάζει τον τεκτονισμό. Το 1933 η Εκκλησία της Ελλάδος δήλωσε επισήμως πως όταν γίνεται κανείς μασόνος (μέλος του τεκτονισμού) τελεί πράξη αποστασίας από την εκκλησία και ως εκ τούτου, μέχρι να μετανοεί, το πρόσωπο που εμπλέκεται στο τεκτονισμό δεν μπορεί να μετέχει της θείας ευχαριστίας.
Ο τεκτονισμός εισήλθε στον ελληνικό χώρο από τα Επτάνησα, την εποχή που ήταν υπό γαλλική και αγγλική κατοχή, και συγκεκριμένα από τις νήσους Κέρκυρα και Ζάκυνθο, τις οποίες οι πολέμιοι της οργάνωσης αποκαλούν έως σήμερα «κερκόπορτες» του μασονισμού. Στην Ελλάδα, η πρώτη κανονική Τεκτονική Στοά, ιδρύθηκε στη Βενετοκρατούμενη τότε Κέρκυρα, το έτος 1782, με όνομα «Beneficenza» (Αγαθοεργία), η οποία υπαγόταν στη Μεγάλη Στοά της Βερόνας, που έδρευε στην Παδούη της Ιταλίας. Εν τω μεταξύ την ίδια περίοδο, άρχισαν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, από Έλληνες της διασποράς, να ιδρύονται Ελληνόφωνες Στοές, ενώ το 1780 μια παραπλήσια προς τον Τεκτονισμό Οργάνωση είχε ιδρυθεί στη Βιέννη, με το όνομα «Καλοί Εξάδελφοι«. Αυτή ακολουθούσε τους τεκτονικούς τύπους και είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Χριστιανών, που βρίσκονταν σε Βαλκανικές χώρες και αγωνίζονταν για την απελευθέρωσή τους απ” τον Τουρκικό ζυγό. Σ” αυτή την οργάνωση ανήκε και ο μεγάλος Έλληνας υμνητής της Ελευθερίας και κατόπιν Εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος.
Στις 10 Απριλίου 1867 και η νέα “μεγάλη ανατολή της Ελλάδας” άρχισε να οργανώνεται, κατ’ αρχήν τον Ιούλιο του 1872, εκλέγοντας τον Δημήτριο Ροδοκανάκη (1840-1902) ως μέγα διδάσκαλο και αμέσως μετά σχηματίζοντας το «ύπατο μέγα συμβούλιο» του 33ου για την Ελλάδα.
Το 1928 η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδας κατάφερε να αναγνωριστεί ως ίδρυμα, ενώ το Ύπατο Μέγα Συμβούλιο σχημάτισε κοινωνία του αστικού κώδικα. Το Τεκτονικό Ίδρυμα συστάθηκε με το από 17.8.1927 βασιλικό διάταγμα και μεταξύ των σκοπών του είναι η ευόδωση ‘έργων ευποιίας, η περίθαλψη ενδεών, η μόρφωση απόρων παιδιών, κ.λπ. Το 1936, με την αναθεώρηση του τεκτονικού συντάγματος της, η Μεγάλη Ανατολή μετονομάστηκε σε Μεγάλη Στοά της Ελλάδας. Το 1976 ορισμένοι Έλληνες ελευθεροτέκτονες αποφάσισαν να εισαγάγουν τον τύπο της Υόρκης (York Rite), ενώ έως τότε υπήρχε μόνον ο Σκωτικός Τύπος (Scottish Rite).
Σε αυτό το γενικό πλαίσιο ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ ζήτησε τη διάλυση του «Τεκτονικού Ιδρύματος» και του ιδρύματος «Μέγα Αγαθοεργό Σώμα» το οποίο – όπως υποστήριζε- αποσχίσθηκε από τη «Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδος». Ο Μητροπολίτης αρχικά ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών τη διάλυση των εν λόγω ιδρυμάτων με Προεδρικό Διάταγμα, διότι αυτά παρέκκλιναν του σκοπού τους, (σσ: το Τεκτονικό Ίδρυμα συστάθηκε βασιλικό διάταγμα το 1927 και μεταξύ των σκοπών του είναι η ευόδωση ‘έργων ευποιίας, η περίθαλψη ενδεών, η μόρφωση απόρων παιδιών, κ.λπ.). Ο υπουργός αρνήθηκε τη διάλυση του ιδρύματος και κατά της άρνησής του προσέφυγε στο ΣτΕ ο μητροπολίτης Πειραιώς.
Μεταξύ άλλων, ο προσφεύγων Μητροπολίτης υποστήριζε ότι το «Τεκτονικό Ίδρυμα» προωθεί «τη θρησκευτική παραδοχή του Σατανισμού ο οποίος αποτελεί μη γνωστή θρησκεία, αντικείμενη στην δημόσια τάξη και συνεπώς μη προστατευόμενη από το άρθρο 13 του Συντάγματος», όπως ακόμη υποστήριζε ότι εντός δε του εν λόγω ιδρύματος «το οποίο είναι παγανιστικός ναός, πραγματοποιούνται μυήσεις στο μυσταγωγικό σύστημα της μασονίας, η οποία αποτελεί θρησκευτική συνωμοτική οργάνωση».
Αναλυτικότερα, υποστήριζε ότι το «Τεκτονικό Ίδρυμα» εξαπάτησε το κράτος, καθώς «δεν έχει ως πραγματικό σκοπό την πραγματοποίηση φιλανθρωπικών έργων, αλλά την ίδρυση, λειτουργία και συντήρηση μασονικών στοών και την προώθηση της λατρείας του Μεγάλου Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος (ΜΑΤΣ), ο οποίος οντοποείται στο πρόσωπο του Εωσφόρου».

Ακόμη, υποστήριζε ότι προωθεί «τη θρησκευτική παραδοχή του Σατανισμού ο οποίος αποτελεί μη γνωστή θρησκεία, αντικείμενη στην δημόσια τάξη και συνεπώς μη προστατευόμενη από το άρθρο 13 του Συντάγματος», όπως ακόμη υποστήριζε ότι εντός δε του εν λόγω ιδρύματος «το οποίο είναι παγανιστικός ναός, πραγματοποιούνται μυήσεις στο μυσταγωγικό σύστημα της μασονίας, η οποία αποτελεί θρησκευτική συνωμοτική οργάνωση».
Το ΣτΕ με την υπ’ αριθμ. 549/2016 απόφασή του έκρινε ότι μόνο η ιδιότητα του Μητροπολίτη και του μέλους της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, δεν θεμελιώνει έννομο συμφέρον για να ζητήσει την διάλυση του εν λόγω Ιδρύματος συσχετίζοντας το έννομο συμφέρον για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως με τις διατάξεις του ΑΚ και τις ρυθμίσεις αυτού ως προς  τα ιδρύματα αλλά και τις αρμοδιότητες των Μητροπολιτών. Ενδιαφέρον συνεπώς είναι το πώς σχετίσθηκε το Κανονικό Δίκαιο με τον ΑΚ και το έννομο συμφέρον στην αίτηση ακυρώσεως.

Και αυτό σύμφωνα με το ΣτΕ γιατί ούτε από το Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά ούτε από άλλη νομοθετική διάταξη αναγνωρίζεται σε Μητροπολίτη το δικαίωμα να ζητήσει από τον αρμόδιο υπουργό να εκδώσει Προεδρικό Διάταγμα για διάλυση ιδρύματος. Έτσι, ως προς το σκέλος αυτό απορρίφθηκε η προσφυγή του Μητροπολίτη Πειραιώς, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος.

Στη συνέχεια, το ΣτΕ απέρριψε ως απαράδεκτο το δεύτερο σκέλος της προσφυγής, που αφορούσε την κατάργηση του ιδρύματος «Μέγα Αγαθοεργό Σώμα», καθώς δεν υφίσταται ίδρυμα με αυτή την επωνυμία, σύμφωνα με τα υπουργείς Οικονομικών και Εργασίας.

Τέλος, το ΣτΕ έκανε δεκτές τις παρεμβάσεις κατά του Μητροπολίτη, του «Τεκτονικού Ιδρύματος», της «Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος» και του Χρήστου Μανέα «πρώην Μεγάλου Διδασκάλου της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος», προέδρου του «Ύπατου Συμβουλίου του 33ου Φιλοσοφικού Τεκτονισμού» και πρόεδρου της «Τεκτονικής Ένωσης» Χρήστου Μανέα.

Tα Νομικά Νέα θα επανέλθουν στην υπόθεση όταν έχουν το πλήρες κείμενο της απόφασης του ΣτΕ.